Hoàn cảnh ra đời của bài thơ tức cảnh pác bó và ngắm trăng :
⇒Tức cảnh pác bó : Sau ba mươi năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài, tháng 2-1941 Bác Hồ trở về Tổ quốc, trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng ở trong nước. Khi đó, Bác sống và làm việc trong một điều kiện hết sức gian khổ nhưng Người vẫn vui vẻ lạc quan. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó là một trong những tác phẩm Người sáng tác trong thời gian này.
⇒Ngắm trăng : Năm 1942, trên đường sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ quốc tế cho cách mạng Việt Nam, Bác đã bị chính quyền bắt giữ rồi bị giải tới gần 30 nhà giam của 13 huyện thuộc Quảng Tây. Trong những ngày đó, Người đã viết tác phẩm Nhật kí trong tù. Ngắm Trăng là bài thơ số 20 trong tập thơ Nhật kí trong tù của Bác.
