Đã từ rất xưa có đôi vợ chồng tuy đã già nhưng chưa có con, họ rất tốt bụng, nhân ái khi hãy giúp đỡ người khác. Thấy thương cảm Ngọc Hoàng phái Thái tử đầu thai làm con của họ với tên gọi Thạch Sanh, hai vợ chồng tuổi cao sức yếu đã sớm qua đời chỉ còn Thạch Sanh trở thành trẻ mồ côi sống một mình cạnh gốc đa hành nghề kiếm củi.

Một hôm tên bán rượu tên là Lý Thông vô tình biết Thạch Sanh là người khỏe mạnh, sức khỏe hơn người nên đã kết thân làm anh em kết nghĩa. Thạch Sanh từ đứa trẻ mồ côi này có thêm người anh em vô cùng vui mừng, cảm động.

Thời xưa hoang vu, ít người còn nhiều loại quái vật, hung tinh chuyện ăn thịt người, nổi lên đó là Chằn Tinh, nhiều lần giao chiến nhưng quân triều đình vẫn không thể hạ được nó. Mỗi năm phải cúng mạng người để nó không tác oai tác quái. Lần này đến lượt Lý Thông nộp mạng, Lý Thông dụ Thạch Sanh đi canh miếu thờ thay vì hắn có việc bận không đi được.

Thạch Sanh nhận lời đi thay, đến đêm thì Chằn Tinh xuất hiện, 2 bên đã giao chiến với nhau. Bằng tài nghệ của mình Thạch Sanh hạ dễ dàng con quái vật, chặt đầu Chằn Tinh mang về còn thân xác biến thành cây cung bằng vàng. Lý Thông thấy vậy liền cướp công Thạch Sanh, nhà vua vui mừng phong chức Quận công.

Công chúa bị đại bàng bắt, Thạch Sanh lấy cung bắn đại bàng bị thương phải chạy trốn. Lý Thông lại một lần nữa cầu cứu Thạch Sanh giết đại bàng và cứu công chúa. Khi cứu được công chúa Lý Thông sai người lấp hang để cướp công lần nữa. Về phần Thạch Sanh chàng được quý nhân cứu mạng đó là con vua Thủy Tề, nhà vua tặng cho cây đàn thần.

Hồn chằn tinh và đại bàng tìm cách hại Thạch Sanh bằng cách ăn cắp của cải mang đến gốc đa, chàng bị bắt vào ngục.

Công chúa khi được giải thoát về cung bỗng bị câm, nhà vua vô cùng lo lắng nhưng chưa biết cách chữa trị. Trong ngục tối Thạch Sanh lấy đàn ra gảy công chúa lập tức khỏi bệnh, chàng được minh oan, mẹ con Lý Thông được vua tha về quê nhưng trên đường về bị sét đánh hóa thành thạch sùng.

Lễ cưới công chúa và Thạch Sanh diễn ra tại hoàng cung, các nước chư hầu thấy thế rất tức giận sai quân đến đánh. Thạch Sanh mang đàn được tặng ra đánh, tạm thời đẩy lùi được quân 18 nước chư hầu mà còn đãi cơm trong niêu thần ăn mãi vẫn không hết cơm.

Nhà vua thời gian những ngày cuối đời nhường ngôi vị cho Thạch Sanh, chàng và công chúa sống hạnh phúc bên nhau.