“Qua sông phải bắc cầu Kiều

Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy”

Câu ca dao chỉ có hai câu, ngắn gọn mà dạy ta cái rất hay về đạo làm người, phận làm trò. Kính trọng thầy cô dường như đã trở thành phép đo nhân cách của mỗi người. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng “tất cả công sức của thầy cô đều đã được học sinh trả bằng tiền học và kiến thức trở thành món hàng mua bằng tiền. Như vậy thầy cô cũng chỉ là những người bán hàng, chúng ta không nhất thiết phải mang ơn sâu nặng.” Đó chính là vấn đề ta cần bàn luận.

Trước hết, ta cần hiểu tại sao dân tộc Việt Nam lại kính trọng bậc làm thầy. Thầy cô là những người dạy ta những kiến thức trong sách vở và cả những kiến thức cuộc sống. Họ phải dành bao thời gian, công sức để soạn những bài giáo án chất lượng, kiên trì uốn nắn học sinh nên người, nên việc. 

 Ngay từ thời xa xưa, khi giáo dục chưa được trọng dụng như bây giờ, khi điều kiện sống còn khó khăn, vậy mà bao câu ca dao, tục ngữ về kính trọng bậc làm thầy đã được ông cha ta đúc kết, tiêu biểu như: ”Không thầy đố mày làm nên”, “Mồng một tết cha, mồng ba tết thầy”,...

Và bây giờ, đạo lí kính trọng thầy cô vẫn được gìn giữ và phát huy. Ngày 20/11 ra đời để học sinh có dịp tri ân thầy cô-người cha, người mẹ thứ hai của mình. Những bài hát du dương, cảm xúc về thầy cô cũng từ đó mà khai sinh: “Người thầy”, “Bụi phấn”, “Bài học đầu tiên”...

Nhưng đâu phải thầy cô hy sinh bao thời gian, công sức một cách không công cho học trò của mình. Họ được trả tiền lương, tiền thưởng,... thậm chí những món quà có giá trị cao về mặt vật chất từ những cậu ấm, cô chiêu học trò của mình. Vậy, mọi thứ đã sòng phẳng, chẳng ai nợ ai. Suy ra, thầy cô là những người bán hàng, còn học sinh chúng ta là những người mua hàng. Mà đã bán hầng thì phải  có lãi, chẳng khác gì thầy cô lấy thêm từ chúng ta hay sao? Vậy thì sao phải biết ơn thầy cô?! Đúng là chẳng có gì miễn phí.

Đọc qua ý kiến này, ắt hẳn nhiều người bị thuyết phục. Và tôi sẽ chứng minh, ý kiến này còn chủ quan và phiến diện.

Thứ nhất, thầy cô dạy chúng ta cũng như ta thôi, họ là những con người. Họ có cảm xúc, biết vui, biết buồn và rất nhiều thứ cảm xúc khác chưa chắc chúng ta đã có. Ví dụ như lòng thương yêu, đồng cảm với học sinh. Khi có học sinh hay người nhà học sinh bị ốm, thầy cô sẽ đến thăm. Giáo viên được đào tạo ra để truyền đạt kiến thức mà, đâu phải để thăm nom người khác. Nhưng họ làm vậy vì họ thương yêu, quan tâm học sinh mình.

Thứ hai, nếu chỉ truyền đạt kiến thức, rô-bốt cũng làm được. Sao trường của chúng ta không mua trăm con rô-bốt về dùng đi, tội gì phải cần con người. Học sinh có làm gì, rô-bốt vẫn cứ truyền đạt kiến thức. Lợi hơn, nhà nước đỡ phải trả lương, tiết kiệm ngân sách. Không! Vì, những con rô-bốt này vô tri vô giác, mà có thì cũng là do con người cố gắng biến chúng cho giống con người. Bởi vậy, ta mới thấy sự khác nhau giữa người truyền đạt kiến thức suông và thầy cô. Đôi khi, thầy cô còn nói những câu đùa làm cho lớp học cười ồ. Họ làm vậy để tăng lương ư? Tất nhiên là không rồi. Mà làm thế để giúp học trò của mình vui.

Ví thầy cô như những người bán hàng ăn lãi đúng là một phép ví xấu xí. Ta có thể mua hàng ở quán tạp hoá mà ngoảnh mặt quanh đi, không một lời chào, cũng chẳng cần biết người bán hàng tên là gì. Điều đó chưa đến nỗi bị xã hội lên án và cho là vong ơn bội nghĩa, bởi,  mình mang ơn gì mà vong ơn với họ. Nhưng thử hình dung xem, ta gặp thầy cô đang hay đã dạy mình mà không chào, liệu có áy náy không? Rất áy náy là đằng khác. Thầy cô không như những người bán hàng, trực chờ người đến mua để thu tiền lấy lãi. Đâu phải thầy cô được chọn học sinh, đó là do nhà trường phân công. 

Có những thầy cô chỉ dạy ta một năm học mà 20 năm sau, khi thầy và trò đầu hai thứ tóc, họ vẫn nhận ra ta. Có thể lúc đó họ đã nghỉ hưu, còn ta đã trưởng thành, ở một con đường cho riêng mình, thầy cô vẫn ngồi lại, nói chuyện với ta, nhớ vè một thời xưa cũ. Lúc này, họ đâu có nói chuyện với ta để có thu nhập mà cũng chẳng lấy gì để thu lãi. Đó là một thứ tình cảm vô giá, không mua được và cũng không cần phải mua. Những câu chuyện như thế này chẳng lấy làm hiếm.

Thế đấy, tình thầy trò đáng yêu, đáng quý biết bao. Chỉ ai biết giữ gìn và trân trọng nó mới xứng đáng nhận được. Qua đây, ta cần trân quý thầy cô bởi đây là những người cha, người mẹ thứ hai của ta. Như vậy, ý kiến “...” của đề bài là phiến diện và thiếu đúng đắn.