Xin chào tất cả các bạn, hôm nay tôi sẽ giới thiệu cho các bạn về nghề làm gốm ở Kontum. Tiêu biểu ở đây phải kể đến nghề làm gốm của người Bana. Nghề gốm của người BaNa (nhánh Jơlâng) ở xã Đắk T're (Đắktơrê), huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum có từ rất lâu, đời này nối tiếp đời kia. Gốm của người BaNa trông đơn giản, có màu đen bóng đặc trưng và mang đậm dấu ấn của văn hóa cổ xưa. Cách làm ở đây rất độc đáo. Nguyên liệu làm gốm là đất sét, mà đất phải được lấy ở khu vực suối ĐăkT’Băng Giô cách làng 2km vì đất ở đây có độ dẻo cần thiết. Trước khi lấy đất, họ thường làm lễ cúng là một con gà và một bầu rượu. Tiết gà và rượu được vảy quanh khu đất đã chọn và khấn xin thần Prao...Sau khi lấy về, đất được phơi thật khô, giã nhỏ rồi sàng lấy đất mịn như bột. Sau đó, đất được bỏ vào trong một cái máng gỗ, cho nước vào nhào, đập đập, vỗ vỗ sao cho thật dẻo và có độ kết dính…Quy trình nặn sản phẩm về cơ bản giống nhau, làm thân trước rồi đến miệng gốm và khâu cuối là bịt đế. Nét độc đáo trong công việc nặn gốm của người Ba Na là họ chỉ dùng một vài dụng cụ đơn giản là đoạn cật tre, miếng giẻ nhỏ, vài cái lá, hòn đá cuội. Không biết đến kỹ thuật bàn xoay, thay vào đó phụ nữ BaNa dùng một đoạn thân gỗ hay chiếc cối giã gạo để úp, đặt cao ngang đùi. Để tạo thân gốm, người phụ nữ đi tới đi lui, vòng quanh theo ngược chiều kim đồng hồ. Một tay đỡ bên ngoài, tay kia nống trong khối đất cho đến khi rỗng lòng. Làm đến miệng thì đi theo chiều kim đồng hồ. Thỉnh thoảng người thợ dùng miếng giẻ ướt vuốt nhẹ lên thân gốm để bổ sung nước. Xong phần thân miệng, phơi 1 ngày rồi làm đế bình, khi đó họ ngồi duỗi thẳng để gốm lên đùi rồi bít đế sao cho in, khít. Cô Y-đăktrê nói, khâu tạo hình mất thời gian nhất và đòi hỏi sự kết hợp hết sức nhuần nhuyễn giữa đôi tay, bước di chuyển của chân, sự quan sát tinh tường của mắt. Để cho ra đời một mẻ gốm đẹp đều phải có sự cộng hưởng của nhiều yếu tố như: thời tiết, địa điểm, nhiệt độ, thời gian, nhiều công sức. Tất cả những điều ấy chỉ có sự nhạy cảm tinh tế, kinh nghiệm dân gian của người thợ mới biết được. Cách làm gốm của người Bana ở Kontum rất độc đáo nên tôi mong mọi nguoif sẽ đến xem để biết thêm nhiều hơn.
Mong đc ctrlhn ạ. Em cảm ơn
