I, Dàn ý tham khảo

1, Mở bài

- Giới thiệu tác giả: Tố Hữu

- Giới thiệu tác phẩm: Việt Bắc

+ Xuất xứ

+ Nội dung

+ Nghệ thuật

- Giới thiệu hai đoạn thơ

2, Thân bài

- Lí luận về thơ

+ Khái niệm

+ Đặc điểm

=> Thơ ca xuất phát từ lòng người.

- Cảm nhận đoạn một

+ Điệp từ "mình", "có nhớ"

+ Cặp "mình đi" - "mình về"

+ Hình ảnh: mưa nguồn suối lũ, miếng cơm chấm muối 

=> Khó khăn, gian khổ, vất vả

+ "Mối thù nặng vai"

=> Chỉ với bốn câu thơ, Tố Hữu đã tái hiện trọn vẹn nghĩa tình cách mạng trong những ngày đầu gian khó.

- Cảm nhận đoạn hai: sự vui mừng của người lính khi giành chiến thắng

+ Một lần nữa Tố Hữu gọi tên các địa danh “chiến thắng trăm miền” trên đất nước thân yêu : Hòa Bình, Tây Bắc , Điện Biên, Đồng Tháp,...Mỗi địa danh ghi lại một chiến công.Tác giả gọi tên địa danh với niềm hân hoan , tự hào chiến thắng.
+ Cách nói của tác giả khá độc đáo, khá hay : “ Tin vui...vui về ...vui từ ...vui lên”. Chiến thắng không phải chỉ một vài nơi rời rạc mà trăm miền, điệp từ “ vui” diễn tả niềm vui lớn, tiếng reo mừng chiến thắng cất lên từ trái tim của hàng triệu con người Việt Nam từ Bắc chí Nam.

=> Đây là đoạn thơ hay và đẹp trong bài thơ “ Việt Bắc”. Đoạn thơ vang lên như một khúc ca thắng trận của quân dân Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp. Khẳng định, ngợi ca, tự hào về quê hưong Việt Bắc “Quê hương cách mạng dựng nên cộng hòa” .

3, Kết bài

- Tình cảm của em dành cho tác phẩm

II, Bài văn tham khảo

Tố Hữu đã từng nói :“Thơ chỉ tràn ra khi trong tim ta cuộc sống đã thật đầy”, chính những niềm thương, nỗi nhớ trào dâng ấy đã tạo ra những rung động mãnh liệt trong cảm xúc để rồi thơ ca đã trào ra bao nỗi nhớ thương vô vàn. “Việt Bắc” chính là những rung động mạnh liệt ấy của Tố Hữu. Trong bài thơ, tác gải đã tái hiện những ngày tháng kháng chiến gian khổ và sức mạnh hào hùng của quân dân Việt Bắc. Điều này được thể hiện rõ qua hai đoạn thơ sau "Mình đi..." và "Tin vui..."

Nếu như tác phẩm tự sự thường phản ánh tư tưởng, tình cảm của tác giả thông qua việc tái hiện khách quan hiện thực đời sống thông qua tình huống truyện, sự kiện, nhân vật, chi tiết…thì thơ ca đi vào phản ánh thế giới tâm hồn con người trước rung cảm tinh tế sâu sắc, trước cuộc sống muôn màu. Vì thế Lê Qúy Đôn nói: “thơ ca khởi phát từ lòng người”. Có thể nói, bài thơ “Việt Bắc” cũng như hai đoạn thơ trên đã thể hiện rõ nét điều đó. “Việt Bắc” là một trong những tác phẩm phản ánh cụ thể phong cách thơ của Tố Hữu, đó là khuynh hướng thơ trữ tình chính trị, khuynh hướng sử thi gắn liền với cảm hứng lãng mạn, giọng điệu tâm tình ngọt ngào tha thiết, tính dân tộc đậm đà. Bài thơ được viết vào tháng mười năm 1954, ngay sau khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vừa kết thúc thắng lợi, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ từ Việt Bắc – thủ đô gió ngàn của dân tộc trở về Hà Nội. Tác phẩm được xem là đỉnh cao của thơ ca kháng chiến chống Pháp.

Xét về mặt hình thức, ba câu lục của đoạn thơ được tổ chức khá đặc biệt:

“Mình đi, có nhớ những ngày”

“Mình về, có nhớ chiến khu”

Dễ dàng nhận thấy, hai câu thơ được tổ chức thành ba câu hỏi tu từ kết hợp với điệp từ “nhớ” vừa có tác dụng khơi dậy những kỉ niệm gắn bó, nỗi nhớ thương sâu sắc đối với quê hương Việt Bắc. Vừa còn là lời nhắc nhở tha thiết yêu thương đầy trìu mến: Xin đừng bao giờ quên đi những kỉ niệm kháng chiến, cội nguồn của thắng lợi hôm nay. Câu hỏi tu từ còn giống như một lời tự dặn lòng mình của những con người Việt Bắc hãy khắc ghi những ân tình cách mạng. Hơn nữa, mỗi một câu hỏi tu từ lại gắn liền với một kỉ niệm nào đó không thể phai mờ trong tâm trí của người ra đi. Đó có thể là một mốc thời gian của những ngày đầu kháng chiến gian khổ trong suốt hành trình, trong suốt chiều dài của 15 năm kháng chiến. Đó cũng có thể là không gian của chiến khu giữa núi rừng Việt Bắc hay có thể là hình bóng của một người nào đó.

Bên cạnh câu hỏi tu từ, hai câu thơ lục còn là sự hoán đổi của đại từ “mình đi” – “mình về”. Đây là cặp đại từ rất quen thuộc trong ca dao dùng để chỉ mối quan hệ về vợ chồng hay tình yêu đôi lứa:

“Mình về ta chẳng cho về

Ta nắm vạt áo ta đề câu thơ”

hay:

“Mình về có nhớ ta chăng

Ta về ta nhớ hàm răng mình cười”

Nhưng độc đáo thay, Tố Hữu lại sử dụng đại từ “mình” để chỉ người cán bộ kháng chiến. Nhờ thế mà tình cảm kháng chiến vừa có cái ngọt ngào trữ tình vừa có cái mặn nồng, đằm thắm, tha thiết của câu chuyện tình yêu. Đây có lẽ là một trong những nguyên nhân khiến cho mỗi chúng ta khi đọc về câu chuyện chính trị, câu chuyện kháng chiến trong thơ của Tố Hữu mà không hề cảm thấy khô khan, giáo điều mà luôn thấy trong nó có một sức truyền cảm và lay động bản thân ta một cách lạ kì. Hơn nữa, đại từ “mình” lại được kết hợp với động từ “đi” – “về”, được hoán đổi liên tục trong ba câu thơ lục nhưng lại để chỉ cùng một đối tượng kháng chiến đã tạo nên sự linh hoạt cùng nhịp điệu ngân nga, ngọt ngào cho cả đoạn thơ. Thơ Tố Hữu giàu nhạc điệu có lẽ cũng từ những điều đó.

Nếu xét ở khía cạnh nội dung thì ba câu thơ còn lại của đoạn thơ là lời gơi nhắc về những kỉ niệm kháng chiến không thể nào quên trên quê hương cách mạng. Trước hết là lời nhắn nhủ tha thiết của người dân Việt Bắc về những ngày kháng chiến đầy gian khó “Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù”. Câu thơ này đã mở ra hai hình ảnh “mưa nguồn suối lũ” – “những mây cùng mù”. Hai hình ảnh ấy chính là lời gợi nhắc về cảnh sắc thiên nhiên đặc trưng của núi rừng Việt Bắc, có lúc nó dữ dội khắc nghiệt với cảnh mưa rừng sương núi nhưng nó cũng có những khoảnh khắc thật thơ mộng, lãng mạn của mây mờ bao phủ. Câu thơ tiếp theo “Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai” được tách làm hai vế đối lập nhưng hài hòa về ý nghĩa. Hình ảnh “miếng cơm chấm muối” là hiện thân cho hiện thực gian khổ, thiếu thốn vật chất trong sinh hoạt chiến đấu của quân dân Việt Bắc. Đó là khi cơm không đủ ăn, áo không đủ ấm. Tất cả là sự đạm bạc, đơn sơ nghèo khó. Nhưng chính trong khó khăn ấy đã nuôi dưỡng được “mối thù nặng vai”. Tức là nuôi dưỡng được ý thức trách nhiệm với dân tộc, nuôi dưỡng được ý chí đấu tranh cùng sự quyết tâm sát cánh cùng nhau để giành chiến thắng.

Đoạn thơ còn là lời nhắn nhủ về tình cảm mặn nồng ân nghĩa của đồng bào Việt Bắc đối với người kháng chiến “Trám bùi để rụng, măng mai để già”. Tố Hữu gợi dẫn những hình ảnh thiên nhiên thân thuộc “trám bùi”, “măng mai” để gợi nhớ về những tháng ngày chia ngọt sẻ bùi với những món ăn dân dã đặc trưng của con người Việt Bắc. Chính nhờ những món ăn này mà mà nghĩa tình đồng bào trở nên gắn bó, keo sơn, thắm thiết. Tác giả gợi dẫn như vậy cũng là một cách khéo léo, tế nhị mượn thiên nhiên để bộc bạch những tình cảm nhớ thương của con người Việt Bắc. Xa người cán bộ kháng chiến, thiên nhiên cũng đong đầy những tâm trạng nhớ thương, lưu luyến, thậm chí cả thẫn thờ, trống vắng: khi trám bùi cứ để rụng, măng mai cứ để già, không còn ai tha thiết hái lượm. Có lẽ nhờ cách diễn đạt này mà người đi kẻ ở thực sự như đôi bạn tình rất đỗi thủy chung, gắn bó. Chỉ với bốn câu thơ, Tố Hữu đã tái hiện trọn vẹn nghĩa tình cách mạng trong những ngày đầu gian khó.

Đoạn thơ thứ hai thể hiện niềm vui chiến thắng lớn của quân dân Việt Bắc, của dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp.
“Tin vui chiến thắng trăm miềm
Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
Một lần nữa Tố Hữu gọi tên các địa danh “chiến thắng trăm miền” trên đất nước thân yêu : Hòa Bình, Tây Bắc , Điện Biên, Đồng Tháp,...Mỗi địa danh ghi lại một chiến công.Tác giả gọi tên địa danh với niềm hân hoan , tự hào chiến thắng.
Cách nói của tác giả khá độc đáo, khá hay : “ Tin vui...vui về ...vui từ ...vui lên”. Chiến thắng không phải chỉ một vài nơi rời rạc mà trăm miền, điệp từ “ vui” diễn tả niềm vui lớn, tiếng reo mừng chiến thắng cất lên từ trái tim của hàng triệu con người Việt Nam từ Bắc chí Nam. Đây là đoạn thơ hay và đẹp trong bài thơ “ Việt Bắc”. Đoạn thơ vang lên như một khúc ca thắng trận của quân dân Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp. Khẳng định, ngợi ca, tự hào về quê hưong Việt Bắc “Quê hương cách mạng dựng nên cộng hòa” . Đoạn thơ tỏa sáng hồn ta ngọn lửa Điện Biên thần kì và chấn động lòng ta nỗi nhớ vè một tình yêu lớn – yêu Việt Bắc, yêu Cách mạng và yêu quê hương đất nước Việt Nam. Đoạn thơ thể hiện sự gắn bó ân tình sâu nặng của Tố Hữu với Việt Bắc, với Cách mạng .

Bài thơ là khúc ca ân nghĩa, là hồi tưởng đầy xúc động và ân tình của Tố Hữu về chặng đường mười lăm năm đã qua của đất nước, từ đó mà hướng về tương lai tươi sáng, nhắc nhớ tâm nguyện thuỷ chung. Viết về nghĩa tình dân tộc và hướng về đồng bào mình, Tố Hữu đã phát huy được hình thức nghệ thuật mang tính dân tộc, trong đó nổi bật là cách sử dụng thể thơ lục bát và ngôn ngữ thơ đậm sắc thái dân gian. Có thể coi Việt Bắc là khúc tình ca và cũng là khúc hùng ca về cách mạng, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến mà cội nguồn sâu xa của nó là tình yêu quê hương đất nước, là niềm tự hào về sức mạnh của nhân dân, là truyền thống ân nghĩa, đạo lí thuỷ chung của dân tộc Việt Nam.