Tư tưởng cốt lõi trong đoạn trích là tư tưởng nhân nghĩa cao đẹp. Tư tưởng ấy được thể hiện qua 2 câu thơ đầu của đoạn trích.
- Tư tưởng nhân nghĩa trong Nho giáo là sự đề cao mối quan hệ tốt đẹp giữa người với người , trách nhiệm giữa người với người. Tiêu biểu cho tư tư tưởng nhân nghĩa theo quan niện nho giáo là Khổng Tử : ' Quân tử bất nhân thì có nhưng tiểu nhân mà có nhân thì chưa thấy bao giờ'.
-Nhưng quan niệm của Nguyễn Trãi được chắt lọc từ tư tưởng của Nho giáo và nhà thơ đem đến 1 nội dung tư tưởng mới : nhân nghĩa cốt ở yên dân , dân có cuộc sống bình yên vì dân sẵn sàng trừ gian diệt bạo.Tư tưởng nhân nghĩa của NTrai ko phải lời nói suông mà đc cụ thể hóa bằng hành động
- Đó là cơ sở để bóc trần điệu bộ sải trá, luận điệu gian sảo của lũ quan lại và của những kẻ mượn danh ' phù Trần diệt Hồ'.
- đó còn là lời tuyên bố , khẳng định chân lí của quân và dân ta : ta dứng trên lập trường của nhân dân, lập trường chính nghĩa tiêu diệt kẻ thù.
- Tư tưởng này là tư tưởng xuyên suốt đoạn trích cũng như toàn bài cáo giúp cho lập luận của tác giả thêm thuyết phục.