- Sau các cuộc cách mạng tư sản và cách mạng công nghiệp, kinh tế các nước có điều kiện phát triển.
- Trong xã hội tồn tại những mối quan hệ cũ, mới chồng chéo phức tạp, đây là hiện thực để các nhà văn, thơ, kịch có điều kiện sáng tác.
- Văn học, nghệ thuật, tư tưởng có vai trò quan trọng trong việc tấn công vào thành trì của chế độ phong kiến và hình thành quan điểm, tư tưởng của con người tư sản.
a) Về văn học:
* Ở phương Tây
- Xuất hiện những nhà tư tưởng tiến bộ, những nhà văn, thơ, nhà viết kịch nổi tiếng.
* Ở châu Á
- Trung Quốc: Tào Tuyết Cần (1716 - 1763).
- Nhật Bản: nhà thơ, nhà soạn kịch xuất sắc Chi-ka-mát-xư Môn-đa-ê-môn (1653 - 1725).
- Việt Nam: thế kỉ XVIII có nhà bác học Lê Quý Đôn (1726 - 1784),...
b) Về âm nhạc:
- Bét-tô-ven nhà soạn nhạc thiên tài người Đức. Sáng tác của ông đượm tinh thần dân chủ, cách mạng, trong đó nổi tiếng là những bản giao hưởng số 3, số 5, số 9.
- Mô-da (1756-1791) nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo, người có những cống hiến to lớn cho nghệ thuật hợp xướng.
Bét-tô-ven (1770-1827)
c) Về hội họa:
Rem-bran (1606-1669) là họa sĩ, nhà đồ họa Hà Lan nổi tiếng thế kỉ XVII về tranh chân dung, phong cảnh với nhiều chất lượng sơn dầu, khắc kim loại,...
d) Về tư tưởng:
- Trào lưu Triết học Ánh sáng thế kỉ XVII - XVIII ở Pháp, tiêu biểu như: Mông-te-xki-ơ (1689 - 1755); Vôn-te (1694 - 1778); G. Rút-tô (1712 - 1778)
- Nhóm Bách khoa toàn thư do Đi-đơ-rô đứng đầu. Được ví “Như những khẩu đại bác, mở đường cho bộ binh xuất kích”.
