Tế Hanh là người con của xứ sở núi Ấn sông Trà. Đề tài quê hương trở đi trở lại trong thơ ông từ lúc tóc còn xanh cho tới khi đầu bạc! Ông viết về quê hương bằng cảm xúc đậm đà, chân chất và dành cho mảnh đất chôn nhau cắt rốn của mình một tình yêu thiết tha, sâu nặng.|
   Bài thơ Quê hương sáng tác năm 1938, khi tác giả mới tròn mười bảy tuổi, đang theo học trung học ở Huế, là nỗi nhớ, là tình yêu nồng nàn đối với quê hương. Mở đầu bài thơ, bằng lời kể mộc mạc, tự nhiên, Tế Hanh giới thiệu:
                                               Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
                                            Nước bao vấy, cách biển nửa ngày sông.

    Quê hương nhà thờ là một cù lao nổi giữa bốn bề sông nước. Dân làng sống bằng nghề chài lưới, cuộc đời gắn chặt với biển cả mênh mông. Làng nghèo giống như bao làng biển khác nhưng khi,đi xa, nhà thơ thương nhớ đến quặn lòng. Nhớ nhất là khung cảnh:

                                      Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
                                       Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

     Đoàn thuyền nối đuôi nhau rời bến lúc bình minh. Cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Bầu trời cao lồng lộng đồng điệu với lòng người phơi phới. Hình ảnh các chàng trai xứ biển vạm vỡ và con thuyền băng băng lướt sóng đã in đậm trong tâm tưởng nhà thơ:

                                       Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
                                   Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.

   Hình ảnh so sánh đẹp đẽ và một loạt tính từ, động từ chọn lọc: hăng, phăng, mạnh mẽ, vượt… đã diễn tả đầy ấn tượng khí thế của những con thuyền nối nhau ra khơi, toát lên sức sống khỏe khoắn và một vẻ đẹp hào hùng.

  Trong hai câu tiếp theo, tác giả miêu tả cánh buồm bằng sự so sánh độc đáo, bất ngờ và lãng mạn:

                                             Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
                                             Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

   Hình ảnh cánh buồm giản dị, quen thuộc hằng ngày bỗng trở nên lớn lao, thiêng liêng và thơ mộng. Nhà thơ cảm thấy đó chính là biểu tượng của hồn làng nên dồn hết tình yêu thương vào ngòi bút để vừa vẽ ra cái hình, vừa thể hiện cái hồn của cánh buồm. So sánh không đơn thuần là làm cho sự vật được miêu tả cụ thể hơn mà đem lại cho nó một vẻ đẹp bay bổng chứa đựng ý nghĩa lớn lao. Liệu có hình ảnh nào diễn tả chính xác cái hồn của làng chài bằng hình ảnh cánh buồm trắng căng phồng ngọn gió biển khơi?

   Đem so sánh cánh buồm là vật hữu hình với hồn làng một khái niệm vô hình thì quả là sáng tạo nghệ thuật độc đáo của nhà thơ. Con thuyền ra khơi mang theo những nỗi lo toan cùng niềm tin yêu, hi vọng của bao người. Nhiệt tình và sức sống của con người truyền sang cả vật vô tri khiến cho con thuyền dường như cũng có tâm hồn riêng, sức sống riêng. Nhịp thơ khỏe khoắn, tươi vui thể hiện khí thế sôi nổi và niềm khao khát hạnh phúc ấm no của người dân làng biển. Sáu câu thơ miêu tả đoàn thuyền ra khơi đánh cá vừa là bức tranh phong cảnh thiên nhiên tươi sáng, vừa là bức tranh lao động đầy hứng khởi.

   Nếu cảnh đoàn thuyền ra khơi được nhà thơ miêu tả bằng bút pháp lãng mạn bay bổng thì cảnh đoàn thuyền đánh cá về bến được tả thực đến từng chi tiết:

                                   Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
                                  Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
                                  Nhờ ơn trời! biển lặng cá đầy ghe
                                    Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
    Dân làng vui mừng đón đoàn thuyền đánh cá trở về trong không khí ồn ào, tấp nập. Những chiếc ghe đầy ắp những con cá tươi ngon thân bạc trắng trông thật thích mắt. Dân làng chân thành tạ ơn trời đất đã sóng yên biển lặng để đoàn ngư phủ được an toàn trở về với làng xóm thân yêu.

   Khi những người thân ra khơi đánh cá, người ở nhà đợi chờ trong phấp phỏng, lo âu. Nay những con thuyền cập bến bình yên với đầy khoang cá bạc, hỏi còn niềm vui nào lớn lao hơn thế bởi đó chính là cuộc sống ấm no, hạnh phúc của dân làng.

   Biển cả đẹp đẽ, giàu có và hào phóng nhưng cũng thật khó lường bởi lúc thì trời yên biển lặng, lúc thì bão tố dữ dội. Giữa đại dương mênh mông, làm sao tránh được hiểm nguy, bất trắc? Chỉ có những người một đời gắn bó, sống chết với biển mới thấu hiểu điều này. Cuộc sống của dân chài ngàn đời nay phụ thuộc vào thiên nhiên. Họ vất vả, cực nhọc trăm bề để kiếm miếng cơm manh áo. Vì vậy, giây phút đón người thân sau chuyến đi biển an toàn trở về bao giờ cũng tràn ngập niềm vui.

   Giữa khung cảnh ấy nổi bật lên hình ảnh rắn rỏi, cường tráng của những chàng ngư phủ quanh năm vật lộn với sóng gió đại dương. Dấu ấn của biển cả đã in đậm trên thân hình vả trong tâm hồn họ:

                               Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
                               Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.

    Những con thuyền về bến sau chuyến ra khơi được nhà thơ ví như con người nghỉ ngơi sau một ngày lao động vất vả: Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm, Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. Bao hiểm nguy giờ đã lùi xa, nhường chỗ cho sự thanh thản, bình yên. Nghệ thuật nhân hóa đã đem đến cho con thuyền vô tri một đời sống và một tâm hồn tinh tế.

   Nhà thơ đã phát hiện ra chất thơ trong đời sống vất vả, cực nhọc của dân quê, đó là điều đáng quý. Cũng vì vậy mà hình ảnh quê hương trong bài thơ tươi sáng, mang hơi thở nồng ấm của cuộc đời cần lao.

    Hình ảnh quê hương đẹp đẽ với những con người lao động cần cù đã khắc sâu trong kí ức, hỏi làm sao khi xa cách, nhà thơ không thương nhớ đến quặn lòng? Nếu không có tấm lòng gắn bó chân thành, máu thịt với con người cùng cuộc sống lao động ở làng chài quê hương thì thi sĩ không thể sáng tác ra những câu thơ xuất thần như vậy.

    Mỗi lần nhớ về quê hương, cảnh đẹp của biển cả như hiển hiện rõ ràng trong tâm trí nhà thơ:

                                       Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
                                    Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
                                   Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
                                      Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

     Ở bốn câu thơ kết, nhà thơ trực tiếp bộc bạch nỗi nhớ quê hương khôn nguôi của mình. Nhớ Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi; Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi và nhớ cả cái mùi nồng mặn rất đặc trưng của gió biển cùng tất cả những gì thân thuộc của quê hương. Phải chăng nỗi nhớ da diết ấy chính là sợi dây kết chặt nhà thơ với quê hương suốt cả cuộc đời!

       Bài thơ Quê hương mộc mạc, tự nhiên nhưng rất sâu sắc và thấm thía bởi nó được viết lên từ cảm xúc chân thành. Sức hấp dẫn của nó trước hết là ở những hình ảnh tiêu biểu, chọn lọc và ngôn ngữ tự nhiên, trong sáng. Những biện pháp nghệ thuật so sánh, ví von, nhân hóa kết hợp hài hòa khiến cho bài thơ giống như một bức tranh phong cảnh tuyệt vời được vẽ nên từ tình yêu tha thiết mà Tế Hanh dành trọn cho quê hương. Có thể coi bài thơ này như một cung đàn dịu ngọt của những tấm lòng gắn bó sâu nặng với quê hương xứ sở bởi đây là mảnh tâm hồn trong trẻo nhất, đằm thắm nhất của Tế Hanh dành cho mảnh đất chôn rau cắt rốn

    Quê hương là nguồn cảm hứng vô tận của nhiều nhà thơ Việt Nam và đặc biệt là Tế Hanh - một tác giả có mặt trong phong trào Thơ mới và sau cách mạng vẫn tiếp tục sáng tác dồi dào. Ông được biết đến qua những bài thơ về quê hương miền Nam yêu thương với tình cảm chân thành và vô cùng sâu lắng. Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ. Bài thơ "Quê hương" là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu mến thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu mến những con người lao động cần cù.

                                                  Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
                                                  Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.

Từ "vốn'' cho ta thấy ngôi làng này đã làm nghề chài lưới từ rất lâu rồi.Hai chữ “làng tôi” cho thấy niềm tự hào của tác giả về làng quê của mình.Đồng thời cũng thể hiện tình yêu quê hương,yêu nghề chài lưới trong con người tác giả.Cụm từ "nửa ngày sông''kết hợp từ "bao vây"cho thấy nơi tác giả ở là một làng chài ven biển miền Trung, có sông nước bao la vây quanh.Nếu muốn ra đến biển phải mất nửa ngày đi bằng đường sông.

Phép liệt kê:''trời trong'',''gió nhẹ'',''sớm mai hồng'',không gian như trải ra xa, bầu trời như cao hơn và ánh sáng tràn ngập,thuận lợi cho công việc ra khơi đánh cá.Bầu trời trong trẻo, gió nhẹ, rực rỡ nắng hồng của buổi bình minh đang đến là một báo hiệu cho ngày mới bắt đầu, một ngày mới với bao nhiêu hi vọng, một ngày mới với tinh thần hăng hái, phấn chấn của biết bao nhiêu con người trên những chiếc thuyền ra khơi.       

Phép so sánh:"Chiếc thuyền nhẹ-Con tuấn mã"kết hợp những động từ mạnh:"hăng","phăng","vượt" gợi vẻ đẹp,sự dũng mãnh của con thuyền.Đồng thời cũng toát lên                         một sức sống tràn trề, đầy nhiệt huyết.             

Phép so sánh:"Cánh buồm giương to-Mảnh hồn làng"thể hiện tình yêu quê hương luôn thường trực trong con người tác giả.Phải là một tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật, một tấm lòng gắn bó với quê hương làng xómTế Hanh mới có thể viết được như vậy.Cánh buồm trắng vốn là hình ảnh quen thuộc nay trở nên lớn lao và thiên nhiên.Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người đang hướng tới tương lai tốt đẹp.Có lẽ nhà thơ chợt nhận ra rằng linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm.Động từ :"giương","rướn"kết hợp tính từ :"bao la"đã cho ta thấy 1 vẻ đẹp kiêu hãnh của cánh buồm trong gió.

Từ láy "ồn ào","tấp nập" được đưa lên đầu câu kết hợp nghệ thuật hoán dụ,phép đảo trật tự từ gợi không khí tươi vui,rộn ràng,tâm trạng phấn chấn.Niềm vui sướng tràn ngập lòng người,là niềm vui sướng của "khắp dân làng"ra đón những người chồng,người cha,người con trở về.Đồng thời cũng thấy được tâm trạng móng ngóng của những người ở lại với những người ra khơi.

Nhờ yên trời biển lặng cá đầy ghe
         Những con cá tươi ngon thân bạc trắng

Câu thơ thể hiện 1 hành động cảm xúc,bộc lộ niềm vui sướng,hạnh phúc cũng như lòng biết ơn sâu sắc,chân thành đối với trời biển đã giúp họ có được 1 chuyến ra khơi thuận buồm xuôi gió,bình an vô sự,đồng thời cũng thấy được sự giàu có của biển cả quê hương và chiến lợi phẩm của những người dân chài:"cá đầy ghe" sau 1 buổi đánh bắt cá.     

Cụm từ "ngắm rám nắng","nồng thở vị xa xăm" gợi hình ảnh những người con ưu tú của làng chài như được già dặn hơn,rắn rỏi hơn,cứng cáp hơn, họ được tôi luyện,dẻo dai,cứng rắn hơn.Cái mặn mòi của biển cả như thấm đều vào từng nhịp thở,vào da thịt của họ,họ mang theo hương vị mặn mòi ấy về với quê hương.

Chiếc thuyền im bển mỏi trở về nằm
      Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác :"nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ" gợi hình ảnh con thuyền đã sum họp bên bến đợi trong mòn mỏi.Con thuyền lại được nhân hóa,nó nằm im ,mỏi mệt sau 1 buổi ra khơi đầy mệt nhọc,cũng như những người dân chài sum họp với gia đình trong niềm mong đợi.Nó nằm và "nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ",chất muối như đang ngấm dần vào từng thớ vỏ,cũng như ngấm dần vào từng đường gân thớ thịt của những người dân làng chài.   

          Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà vào "cánh buồm giương to như mảnh hồn làng"."Quê hương" - hai tiếng thân thương, quê hương - niềm tin và nỗi nhơ,ù trong tâm tưởng người con đấùt Quảng Ngãi thân yêu - Tế Hanh - đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất. Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương "rất Tế Hanh".

Tik cho tớ 5*+cảm ơn nhe:>>

Nếu cậu totbung thì cho tớ câu trả lời hay nhất nhé^^