“Như một thứ a xít vô hình, thói vô trách nhiệm ở mỗi cá nhân có thể ăn mòn cả một xã hội” câu nói đã thể hiện đánh giá về mối nguy hại ngấm ngầm của thói vô trách nhiệm đối với sự phát triển của xã hội. Thói vô trách nhiệm xuất phát từ những cá nhân ích kỉ, một bộ phận người trong xã hội nhưng nó có thể gây nên những hậu quả to lớn đối với toàn xã hội. Thực chất, câu nói chính là lời cảnh tỉnh sâu sắc về vấn nạn đạo đức mang tính thời sự hiện nay: tính vô trách nhiệm cùng những hậu quả khôn lường mà nó mang đến.

Tinh thần trách nhiệm hiểu một cách đơn giản nhất, đó chính là ý thức và nỗ lực của bản thân để hoàn thành tốt những công việc, phận sự của mình. Tinh thần trách nhiệm được thể hiện trong tương quan với ba mối quan hệ cơ bản, đó là mối quan hệ giữa cá nhân với gia đình, cá nhân – xã hội và cá nhân với chính bản thân của người đó.

Khi có tinh thần trách nhiệm, con người sẽ có ý thức giải quyết những công việc, những yêu cầu của công việc, hướng đến những giá trị đích thực của cuộc sống. Tinh thần trách nhiệm là một phẩm chất tốt đẹp, là một thước đo giá trị của con người. Khi con người có tinh thần trách nhiệm không chỉ giúp hoàn thiện những phẩm chất, giá trị của bản thân mà còn có ý nghĩa đối với sự phát triển vững bền của xã hội.

Thói vô trách nhiệm lại là biểu hiện của lối sống phi đạo đức, khi ấy con người cố tình bỏ qua trách nhiệm của bản thân trước mọi việc mà ỷ lại cho người người. Thói vô trách nhiệm được biểu hiện trong nhiều hành động, trong nhiều lĩnh vực nhưng đều mang đến những hậu quả tiêu cực. Đó có thể là hành động gây tai nạn rồi bỏ trốn, chối bỏ trách nhiệm với con cái, bố mẹ già yếu, từ chối giúp đỡ người bị nạn khi được nhờ cậy…..Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, do những tác nhân khác nhau khiến cho thói vô trách nhiệm đang trở nên phổ biến và trở thành vấn nạn của xã hội.

Thói vô trách nhiệm có thể làm suy đồi những giá trị tốt đẹp của đạo đức, ảnh hưởng đến những mối quan hệ xã hội, làm cho bản thân con người trở nên biến chất, dần sống theo lối vô cảm, tiêu cực, nguy hiểm hơn nó có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển và tiến bộ của xã hội như một thứ “axit vô hình”.

Trách nhiệm thuộc phạm trù về tinh thần nên không dễ dàng nhận biết, cầm nắm. Con người cần ý thức được trách nhiệm của bản thân trước mọi việc, nếu vô tình bỏ qua, quen sống với thói vô trách nhiệm có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Để loại bỏ thói vô trách nhiệm trong xã hội, chúng ta không chỉ cần nỗ lực rèn luyện, phấn đấu mà cần có thái độ kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện của thói vô trách nhiệm.