Kiến trúc cổ đại phương Đông
 

Xuất hiện vào khoảng hơn 8000 năm TCN ở khu vực Lưỡng Hà. Minh chứng là sự xuất hiện của những công trình kiến trúc phương Đông cổ đại được tìm thấy ở Syria… NHững công trình này phần lớn đều là những công trình bán ngầm hình tròn.

Một phần tường hình tròn cũng được những nhà khảo cổ khai quật được ở Zagros. Đây có thể là công trình kiến trúc đầu tiên xuất hiện ở phía bắc Lưỡng Hà. Và còn rất nhiều những công trình kiến trúc khác được tìm thất ở các khu vực như Maghzaliyah, Yarim Tepe với các khối vuông được làm từ bùn hoặc dá.

Kiến trúc phương Đông  công trình Ziggurat

Tới khoảng 3500 năm TCN, người Sumer tới Lưỡng Hà định cư và bắt đầu thời đai Babylon. Các công trình kiến trúc cổ đại phương Đông được xây dựng chủ yếu trong thời gian này là các đền đài tôn giao. Vật liệu được tạo nên chủ yếu là gạch và bùn dạng lồi (gạch lồi được làm từ đất sét tại vùng Lưỡng Hà, sau đó được nung hoặc phơi khô; Hình dáng của gạch đa phần sẽ phẳng phía dưới, phía trên dạng chỏm cầu). Các công trình được xây dựng bằng cách ghép chồng viên gạch lên nhau, sử dụng bùn để kết dính.

Để có thể tạo nên độ chắc chắn cho công trình, họ đã đặt một hàng gạch phẳng xuống đáy mỗi hàng gạch. Từ đó tạo nên đài chiêm tinh Ziggurat (bệ núi) được nhiều người sùng bái, trở thành tín ngưỡng riêng thời đó.   

Ziggurat là kiểu kiến trúc cổ đại phương Đông rất thịnh hành thời điểm 3100 TCN, đây là kiểu kiến trúc tầng bậc, lên càng cao thì càng nhỏ lại, ở đỉnh có một đền thờ nhỏ. Các thành phố của người Summer đều có ít nhất là 1 tòa tháp Ziggurat.

Vào cuối thiên niên thứ 3 TCN, nền văn minh Lưỡng Hà dần sụp đổ. Tộc người Elam và người Amorites xâm chiếm và xây dựng nên hai quốc gia ở Bắc Lưỡng Hà là Esunna và Marie, Nam Lưỡng Hà là Ixine và Laxa. Tới thế kỷ 19 TCN, người Amorites thống nhất Bắc Lưỡng Hà và tạo nên quốc gia cổ Babylon với rất nhiều kiến trúc cổ đại phương Đông. Một số kiến trúc còn được sử dụng ngày nay như phong cách vườn treo Babylon.

Kiến trúc phương Đông - Thành cổ baybylon

Ngoài thành cổ Babylon, còn rất nhiều công trình kiến trúc được lưu trữ như đền tháp ở Ấn Độ, Kim tự tháo ở Ai cập..

Tìm hiểu về kiến trúc cổ đại phương Tây
 

Khi nói về kiến trúc phương Tây cổ đại không thể không nhắc tới kiến trúc Hi Lạp, Lã Mã cổ đại

Được hình thành tên miền Nam bán đảo Balkans, Pháp, Ý, khu vực tiểu Á, vùng ven Bắc Hải, các đảo nhỏ Aegaeum, Ai cập, Tây Ban Nha kiến trúc Hy Lạp cổ đại thể hiện ở hai quần thể kiến trúc là Agora, và Acropol.

Kiến trúc Agora có đặc điểm đó là sở hữu dạng hình học với những hàng cột hai tầng bao xung quanh. Ở giữa là vị trí của bàn thờ và tượng thần.

Kiến trúc phương Tây  Agora

Những giai đoạn của kiến trúc cổ đại phương Tây qua những công trình:

Đền cổ dạng hình chữ nhật, lối vào chính là cạnh ngắn và có 2 cột ở cạnh ngắn này được gọi là cột đôi ở hiên.

Đền cổ 2 được bổ sung thêm 2 cột cạnh ngắn ở phía sau đền, hay còn gọi là cột đôi ở hiên cả 2 đầu.

Đền cổ 3 sở hữu 4 cột phía trước, gọi là Prostyle.

Đền thứ 4 có kiến trúc hình tròn, ở vành ngoài có hàng cột bao quanh được gọi là Tholos.

Giai đoạn tiếp theo chủ yếu phát triển loại hình đền cổ hình chữ nhật với tường chịu lực, mặt ngoài của tường được ghép thêm các cột khác nhau, được gọi là Pseudo-Peripteral.

Đền Peripteral có hình dáng chữ nhật và có hàng cột chạy vành ngoài.

Kiến trúc phương Tây - Hi Lạp cổ đại

Tóm lại, khi phân tích hai nền kiến trúc cổ đại phương Đông và phương Tây không khó để bạn nhận rằng kiến trúc phương Đông thường theo thiết kế kiểu hình tháp, chóp nhọn trong khi kiến trúc phương Tây cổ đại thường là hình chữ nhật, hình tròn, hình vòm nhiều hơn.

Mỗi nền văn minh kiến trúc cổ đại đều có những nét  đặc trưng riêng. Qua từng giai đoạn lịch sử, cũng có sự giao thoa giữa các nền văn hóa kiến trúc với nhau. Do vậy kiến trúc hiện đại ngày nay đều chịu ảnh hưởng nhất định từ hai nền văn minh kiến trúc cổ đại của cả phương Đông và phương Tây.