Bố cục :
- Đoạn 1 (Từ đầu ... hiếu thảo như vậy) : Cảnh hai anh em chia đồ chơi.
- Đoạn 2 (tiếp ... trùm lên cảnh vật) : Thủy chia tay lớp học.
- Đoạn 3 (còn lại) : cảnh hai anh em chia tay.
Tóm tắt:
Câu chuyện kể về cuộc chia tay đầy xúc động giữa hai anh em Thành và Thủy vì bố mẹ ly hôn mà mỗi người một ngả : Thành ở lại thành phố với bố, Thủy về quê cùng mẹ.
Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Truyện viết về cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy. Nhân vật chính là Thành và Thủy.
Câu 2 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất (nhân vật xưng tôi là Thành). Việc lựa chọn ngôi thứ nhất, tác giả thể hiện được những ý nghĩ, cảm xúc, tâm trạng nhân vật trực tiếp và làm tăng tính chân thực.
b. Nhan đề : "búp bê" gợi lên sự ngây thơ trong sáng trẻ thơ, gợi liên tưởng đến hai anh em Thành, Thủy trong sáng và đáng yêu. Tiêu đề thể hiện tình huống truyện đau lòng.
Câu 3 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Các chi tiết thể hiện tình cảm hai anh em :
- Chia sẻ giúp đỡ : Thủy đem kim chỉ ra sân vận động vá áo cho anh ; Thành giúp em học bài, luôn đón em học về.
- Gần gũi, yêu thương : Vừa đi vừa trò chuyện, nắm tay thân mật ; Khi chia đồ chơi, muốn nhường hết cho người kia ; Khi chia tay bật khóc.
Câu 4* (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Sự mâu thuẫn :
+ Tru tréo lên khi anh đặt hai con búp bê xa nhau.
+ Khi anh đặt lại chúng cạnh nhau thì Thủy cũng kêu lên "Lấy ai gác đêm cho anh".
- Cách giải quyết : gia đình tái hợp, không có ly hôn, chia xa.
- Cách lựa chọn của Thủy : Đặt con Em Nhỏ quàng vào tay con Vệ Sĩ, để con búp bê ở lại gác cho anh.
+ Ý nghĩa : Lòng vị tha, nhân hậu của Thủy. Thể hiện niềm mong ước, khát khao hạnh phúc, không muốn chia lìa.
Câu 5 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Chi tiết gây bàng hoàng trong cuộc chia tay lớp học : Cô tặng Thủy quyển sổ và chiếc bút máy nắp vàng nhưng Thủy không dám nhận vì Thủy không được đi học nữa, mà có thể sẽ đi bán hàng cho mẹ.
- Ý nghĩa : Sự mất mát, đau xót quá lớn, phải chịu cảnh thất học, phải kiếm sống từ lúc còn nhỏ. Một kết quả đau lòng của hôn nhân đổ vỡ.
Câu 6 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Dắt Thủy ra khỏi trường, Thành kinh ngạc vì trong khi hai anh em đang chịu đựng sự mất mát to lớn như thế thì xung quanh không hề có gì là đồng cảm. Điều này làm tăng nỗi bơ vơ, nỗi đau không được chia sẻ.
Câu 7 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Lời nhắn gửi của tác giả : mái ấm gia đình vô cùng quý giá và quan trọng. Hãy trân trọng và gìn giữ nó.
