Biện pháp tu từ từ vựng là nhân hóa, vì ở đây các hình ảnh sống động, cụ thể được miêu tả rõ ràng của chú dế mèn làm người đọc người nghe thấy hình ảnh sinh động và tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt

Hình ảnh nhân hóa: 

Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn[2], bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.

Hoạt động nhân hóa:

-Lúc tôi đi bách bộ

-Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu

Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. 

Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.

Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.

Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.

Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn.

Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng.

Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.

Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm.

Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.

=> Phép sao sánh:

 - Một con dế biết nói chuyện như người

 - Những từ mà dế nói về mình là những từ ngữ dùng để miêu tả hoạt động, tính cách con người (từ in đậm)

 - Từ gạch chân: nói năng, xưng hô như con người.

Ngoài ra còn có phép so sánh:

 - Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

Từ ngữ so sánh: in đậm + gạch chân