Trong quá trình tiếp xúc, tiếp biến văn hoá đó, tất yếu dẫn đến sự thay đổi ít nhiều trong bản thân mỗi nền văn hoá. Sự thay đổi đó có thể làm mai một bản sắc văn hoá dân tộc, nhưng cũng có thể sẽ góp phần bồi đắp những thiếu hụt cho mỗi bên và tạo nên sự đa dạng văn hoá. Ý thức được hệ quả này để có ứng xử linh hoạt, phù hợp là thái độ của những dân tộc văn minh. Khi bàn về giao lưu tiếp biến văn hoá, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức vấn đề này một cách sâu sắc và ứng xử với nó một cách đầy trí tuệ, bản lĩnh và trách nhiệm. Theo Bác, tiếp thu tiếp biến tinh hoa văn hoá là một quá trình song phương, nên không thể và không nên tiếp nhận một chiều thụ động và vị kỷ. Bản lĩnh văn hoá của một dân tộc trong giao lưu tiếp biến chính là ở tinh thần bình đẳng, biết “vay” biết “trả”. Người căn dặn: “Mình đã hưởng cái hay của người thì cũng phải có cái hay cho người ta hưởng. Mình đừng chịu vay mà không trả” (Báo Cứu Quốc, ngày 9-10-1945). Hàm ý của Người là chúng ta không chỉ tiếp thu, tiếp biến những giá trị bên ngoài để làm giàu có cho chính mình mà còn phải biết đem những giá trị, bản sắc của mình vốn có để đóng góp xứng đáng vào kho tàng văn hoá của nhân loại, làm cho kho tàng ấy giàu có hơn, phong phú hơn, cũng là một cách để khẳng định mình trong thế giới rộng lớn. Đây quả là tư tưởng thể hiện tầm nhìn quán thông thời thế của vị lãnh tụ vĩ đại. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, khi mà nhân loại đang lo âu về sự đánh mất chính mình trong “thế giới phẳng” và nguy cơ đồng phục văn hóa, ta càng thấy rõ hơn về giá trị trong lời dạy quý báu ấy của Người.
