Em tham khảo câu trả lời dưới đây nhé:
1. MB:
- Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm
- Hình ảnh người lính trong bài thơ hiện lên giản dị gần gũi
2. TB:
- Người lính có nguồn gốc xuất thân từ những làng quê nghèo, cằn cỗi: nước mặn đồng chua, đất cày lên sỏi đá
- Họ là những người có cùng nguồn gốc xuất thân, cùng chung nỗi nhớ quê nhà, nhớ người thân yêu
- Người lính trong thời kháng Pháp đã cùng nhau trải qua những khó khăn khắc nghiệt: đêm rét buốt chỉ có một mảnh chăn đắp chung, áo rách vai quần có vài mảnh vá, cùng bị căn bệnh sốt rét hoành hành. Tuy nhiên bằng niềm tin và ý chí họ đã vượt qua tất cả
- Trong hoàn cảnh gian khổ nhưng họ vẫn giữ được tinh thần lạc quan, niềm tin để cùng nhau vượt qua khó khăn củng cố sắc mạnh chiến đấu vì tổ quốcc
- Họ còn là những người có tâm hồn lãng mạn. Giữa đêm canh giữ rét buốt nơi rừng thiêng nước độc, họ vẫn cảm nhận được vẻ đẹp của ánh trăng
3. KB:
- Khẳng định lại vấn đề
* Bài làm:
Người lính là một đề tài quen thuộc trong thơ ca thời kháng chiến chống pháp và chống Mĩ. Ở thời kháng pháp nổi bật có bài thơ "đồng chí" của Chính Hữu. Bài thơ đã vẽ nên bức tranh về hình ảnh người lính cụ Hồ giản dị, gần gũi, lạc quan và tràn đầy sức mạnh.
Cảm nhận đầu tiên của chúng ta khi đọc bài thơ là hình ảnh người lính hiện lên rất thực, thực như trong cuộc sống còn nhiều vất vả lo toan của họ. Ngỡ như từ cuộc đời thực họ bước thẳng vào trang thơ, trong cái môi trường quen thuộc bình dị thường thấy ở làng quê ta còn đói nghèo lam lũ:
Quê hương anh nước mặn đồng chua,
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Quê hương xa cách nhau, mỗi người mỗi nơi. Người quê ở miền biển “nước mặn đồng chua”, người ở vùng đồi núi “đất cày lên sỏi đá”. Song dù xa cách nhau, dù khác nhau, nhưng đều là quê hương của lam lũ, vất vả, đói nghèo. Chữ nghĩa bình thường mà như đang cựa quậy khi cuộc sống thực đã ùa vào câu thơ đem đến những cảm nhận sâu sắc về quê hương người lính.
Tuy ở những phương trời khác nhau, “chẳng hẹn quen nhau”, nhưng cùng sống và chiến đấu với nhau trong một đội ngũ, những người lính đã tự nguyện gắn bó với nhau:
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Cái rét ở rừng Việt Bắc đã nhiều lần vào trong thơ bộ đội chống Pháp vì đó là một thực tế ai cũng nếm trải trong những năm chinh chiến ấy. Có điều lạ là câu thơ nói đến cái rét nhưng lại gợi cho người đọc một cảm giác ấm cúng của tình đồng đội, nghĩa đồng bào. Câu thơ của Chính Hữu đã diễn tả tình đồng chí thật cụ thể và cô đọng, sự gắn bó giữa những người đồng chí cùng chung nhau chiến đấu “súng bên súng”, cùng chung một lí tưởng “đầu sát bên đầu”. Sự gắn bó mỗi lúc lại càng thêm sâu sắc: Là súng bên súng đến đầu bên đầu, rồi thân thiết hơn nữa là đắp chung chăn, thành tri kỉ.
Đoạn thơ đầu của bài thơ kết thúc bằng hai chữ “Đồng chí” làm sáng tỏ thêm nội dung, ý nghĩa của cả đoạn thơ. Nó giải thích vì sao người lính từ bốn phương trời xa lạ, không hẹn gặp nhau mà bỗng trở thành thân thiết hơn máu 2000 thịt. Đó là sự gắn bó giữa những người anh cùng chung một lí tưởng chiến đấu, là sự gắn bó kì diệu, thiêng liêng và mới mẻ của tình đồng chí.
Những người lính, những đồng chí ấy ra đi chiến đấu với tinh thần tự nguyện:
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Họ vốn gắn bó sâu nặng với ruộng nương, với căn nhà thân thiết, nhưng cũng sẵn sàng gác tất cả để ra đi. Nhà thơ đã dùng những hình anh quen thuộc và tiêu biểu của mọi làng quê Việt Nam như biểu tượng của quê hương những người lính nông dân. Hình anh hoán dụ giếng nước, gốc đa không chỉ là cảnh vật mà còn là làng quê, là dân làng. Cảnh vật ở đây được nhân hoá, như có tâm hồn hướng theo người lính.
Tác giả tả rất thực về cuộc sống của người lính. Nhà thơ không che giấu mà như còn muốn nhấn mạnh để rồi khắc hoạ rõ nét hơn cuộc sống gian lao thiếu thốn của họ. Phải là người trong cuộc thì mới vẽ lên bức tranh hiện thực sống động về người lính với một sự đồng cảm sâu sắc như vậy:
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh.
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Không chỉ bệnh tật hoành hành mà những người lính còn phải trải qua những thiếu thốn về vật chất. Từ những câu thơ có chủ thể đến những câu thơ không còn chủ thể như muốn nói những gian khổ, thiếu thốn ấy không chỉ người lính phải chịu đựng mà cả dân tộc ta đang phải vượt qua. “Thương nhau tay nắm bàn tay” gợi sự cảm thông, chia sẻ vừa chân thành, vừa tha thiết làm sao. Người ta bảo bàn tay biết nói là thế. Hình ảnh thơ cắt nghĩa vì sao người lính có thể vượt qua mọi thiếu thốn, gian khổ, xa quê hương, quần vá, áo rách, chân không giày, mùa đông lạnh giá, những cơn sốt rét “run người”... Hơi ấm của tình đồng chí truyền cho nhau đã giúp người lính thắng được tất cả. Họ nắm tay nhau để truyền hơi ấm và tiếp sức mạnh cho nhau.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chở giặc tới
Đầu súng trăng treo
Sau những câu thơ tự do đang trải dài “Đêm nay rừng hoang sương muối”... câu kết thúc thu vào trong bốn chữ làm nhịp thơ đột ngột thay đổi, dồn nén, chắc gọn, gây sự chú ý cho người đọc. Hình ảnh kết thúc bài thơ đầy thơ mộng, cái thơ mộng của gian khố, hiểm nguy: một cánh rừng, một màn sương, một vầng trăng với hai ngọn súng, hai con người đang ở tư thế chủ động chờ giặc. “Đầu súng trăng treo” là một câu thơ dồn nén và có sức tạo hình, nó đẹp như một biểu tượng chiến đấu của những người lính giàu phẩm chất tâm hồn. Đó cũng là vẻ đẹp trữ tình mới của thơ ca kháng chiến, kết hợp được 2000 súng và trăng mà không khiên cưỡng. Nó nâng vẻ đẹp người lính lên đến đỉnh cao khái quát trong đó có sự hài hoà giữa hiện thực và lãng mạn đồng thời mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc
Từ chi tiết cuộc sống đến cảm giác của tác giả trong bài thơ đều rất thật, không một chút tô vẽ, đắp điểm, không bình luận, thuyết minh. Tác phẩm thiên về khai thác đời sống nội tâm, tình cảm người lính. Vì thế vẻ đẹp của “Đồng chí” là vẻ đẹp của đời sống tâm hồn người lính mà nơi phát ra vầng ánh sáng lung linh nhất là mối tình đồng đội, đồng chí hoà quyện vào tình giai cấp.
