Thực chất đấu tranh giai cấp là:
+ Cuộc đấu tranh của những người lao động làm thuê.
+ Những người nô lệ người bị áp bức về chính trị xã hội và bị bóc lột về kinh tế chống lại sự áp bức bóc lột nó , tức là nhằm giải quyết vấn đề mâu thuân lợi ích kinh tế và chính trị xã hội giữa giai cấp thống trị và bị thông trị.
Ví dụ: Thực tiễn lịch sử trên hai nghìn năm qua ở các nước phương Tây đã từng diễn ra sự phân hoá giai cấp hết sức điển hình, đó là các giai cấp: chủ nô và nô lệ thời cổ đại, chúa đất và nông nô thời trung cổ, tư sản và vô sản từ thời cận đại đến nay.
