Đến với mảnh đất Sóc Trăng, ta thường ấn tượng về các ngôi chùa ở mảnh đất này, nhưng có lẽ nổi tiếng nhất chính là chùa Dơi.
Chùa Dơi hay chùa Mã Tộc, chùa Mahatup là quần thể kiến trúc tiêu biểu trong tín ngưỡng của đồng bào Khmer. Chùa tọa lạc tại đường Văn Ngọc Chính thuộc Phường 3, thành phố Sóc Trăng. Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo, diễm lệ cổ kính của ngôi chùa, mà còn được hòa mình vào thiên nhiên huyền bí với những bầy dơi treo mình trên khắp những tán cây trong khuôn viên chùa. Chùa dơi tên nguyên bản là Serây tê chô mahatúp. Theo phiên âm của người Khmer: Maha là lớn, còn Túp là trận kháng cự, ghép lại là trận kháng cự lớn. Theo lời kể của các bô lão ở đây, thuở bấy giờ nơi đây thường hay nổ ra các tranh chấp giữa người nông dân và chính quyền phong kiến. Nơi này là chỗ dựa tinh thần của người dân trong các trận kháng chiến lớn. Địa điểm này thuở bấy giờ là kết tinh tinh thần của người dân cả vùng. Người dân cho rằng đây là một vùng đất lành, nên đã cùng nhau dựng nên một ngôi chùa. Đây là một ngôi chùa Khmer linh thiêng có lịch sử lâu đời. Nó cũng là một điểm du lịch tâm linh và tìm hiểu kiến trúc chùa ở Sóc Trăng độc đáo. Chùa Dơi là một ngôi chùa có lịch sử lâu đời của Đồng bằng sông Cửu Long với lịch sử gần 450 năm. Chùa được khởi công xây dựng từ năm 1569. Do ông Thạch Út đứng ra xây dựng. . Đặc biệt vào năm 1999, chùa Dơi đã được cấp chứng nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia . Từ trước đến nay chùa được trùng tu nhiều lần, năm 1960 Chùa sửa chữa lớn ở chánh điện, đến năm 2008 chùa bị cháy chánh điện. Vào tháng 4 năm 2009, chánh điện chùa đã được phục chế lại như cũ.
Cổng chùa được xây nhìn về hướng Tây Bắc, trang trí cách điệu với họa tiết cánh sen và hoa cà ri được cách điệu. Xung quanh sân vườn có nhiều cây cổ thụ được trồng. Buổi trưa rợp bóng mát, mỗi lần gió thổi ngang lại rì rào như đang hát ca.Ngay từ cổng vào, du khách không khỏi choáng ngợp trước màu vàng rực, óng bao phủ gần như toàn bộ chùa Dơi. Nếu như cổng chính trang trí đơn giản, thì ở cổng phụ gác hai bên là rắn khổng lồ 5 đầu đang phồng mang trợn mắt như chờ chực đớp, khiến nhiều người phải giật mình, e sợ. Nhưng chỉ cần mạnh dạn bước tiếp vào trong, bạn sẽ được chào đón bằng nụ cười huyền bí của những bức tượng tiên nữ Kemnar chắp tay trước ngực, đắp trên hành lang bao quanh gian chính điện. Ngôi chính điện có chiều dài 20m8, chiều rộng 11m3; được xây dựng trên nền cao hơn mặt đất tự nhiên 1m bao quanh là đá kết xi-măng. Mặt bằng chính điện hình chữ nhật trải dài theo hướng Đông Tây. Cửa chính quay ra hướng Đông. Các bức tường được trang trí các bích họa rất công phu sinh động mang đậm bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ truyền thống. Bước vào nội thất chánh điện, du khách sẽ có dịp trực tiếp chiêm ngưỡng và khám phá thêm những nét văn hóa truyền thống đặc sắc Khmer Nam bộ với vô số tượng phật lớn, nhỏ và pho tượng phật Đức Thích Ca Mâu Ni được sơn son thiếp vàng, cao khoảng 2m, được tôn trí trên bệ thờ cao một mét rưỡi trong tổng thể họa tiết hoa văn hình cánh sen, hình chim muông, hoa lá …Mỗi một bảo tháp ở sân chùa đều chứa các di hài của trụ trì đời trước. Sala là kiểu nhà rông, là nơi nghỉ ngơi và tu học riêng tư của các sư. Phía sau vườn là những ngôi mộ heo năm mống mà tôi đã kể về sự tích của chúng ở trên. Chùa cũng còn nuôi một số con heo năm mống trong khuôn viên. Tại chùa Dơi Sóc Trăng còn có những bộ kinh được ghi trên lá cây thốt nốt, hiện vật, sử sách,… vô cùng quý hiếm mang giá trị văn hóa đặc trưng của người dân miền Tây Nam Bộ cần được bảo tồn. Thưởng thức màn hòa tấu của dàn ngạc ngũ âm, ngắm chiếc ghe ngo truyền thống của người Khmer được trưng bày trong chùa. Chùa Dơi là ngôi chùa đầu tiên được xếp hạng Di tích Danh thắng cấp Quốc gia ở Sóc Trăng. Đây vừa là trung tâm sinh hoạt giáo dục và tổ chức các lễ hội tôn giáo truyền thống của đồng bào Khmer, vừa là tụ điểm sinh hoạt văn hoá của cộng đồng cư dân địa phương.
Có dịp du lịch Sóc Trăng, bạn đừng quên ghé thăm Chùa Dơi để cảm nhận nhiều hơn những nét văn hóa của người Khmer, cũng như ngắm nhìn đàn dơi bay rợp trời.