Đáp án đúng:
Giải chi tiết: Hình thức: một đoạn văn, 12 – 15 câu.
Nội dung: cần đảm bảo các ý sau đây:
Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình:
* Thể hiện ở hai câu thực
_Tác giả sử dụng thành công nghệ thuật đối để nhấn mạnh sự đối lập giữa hai không gian sống:
+ Nơi vắng vẻ: ít người lại qua, không phải cầu cạnh, cũng chẳng phải đua chen, tranh giành với nhau.
->Thiên nhiên tĩnh lặng và trong sạch, con người được nghỉ ngơi và có cuộc sống thanh nhàn.
+Chốn lao xao: nơi đô thi sầm uất, nhộn nhịp, náo nhiệt, tấp nập
->con người phải đua chen, giành giật, phải luồn cúi cầu cạnh
-> con người phải sống một cuộc sống thủ đoạn, căng thẳng, cuộc sống ẩn chứa rất nhiều nguy hiểm, luôn sống trong thấp thỏm, lo âu, bất an.
_Đồng thời, nghệ thuật đối cũng giúp tác giả nhấn mạnh sự đối lập của dại và khôn, sự đối lập giữa người với ta:
+ Dại: vận vào ta bởi vì ta đang tìm đến nơi vắng vẻ để sống, ta chọn khác với đám đông, khác với thói thường. Nhưng khi hiểu ra thì hóa ra lại không dại. Vì giữa lúc những kẻ lộng thần đang hoành hành, ta tìm về thiên nhiên để có được sự thanh thản. Như vậy là dại mà hóa ra không dại.
+ Khôn vận vào người. Cứ tiếp tục sống cuộc sống đua chen, tranh giành sẽ đánh mất nhân phẩm. Nếu ta cứ sóng ở chốn lao xao ấy sẽ đánh mất mình, tạo nên xã hội đại loạn. Như vậy khôn mà hóa ra không phải khôn.
=>Chọn cuộc sống đạm bạc mà thanh cao sẽ hơn rất nhiều cuộc sống luồn cúi mà nguy hiểm.
* Thể hiện qua hai câu kết:
- Mượn điển tích Thuần Vu Phần nằm mộng dưới gốc cây hòe, mơ thấy mình ở nước Hòe An có công danh phú quý nhưng tỉnh dậy thấy bên cạnh chỉ là một tổ kiến. Tác giả muốn bày tỏ quan điểm của mình:
+ Phú quý chỉ là giấc chiêm bao.
+ Không cần đánh đổi nhân cách của mình để đánh đổi lấy phú quý.
_Quan điểm trên thể hiện sự thông tuệ của bản thân của Nguyễn Bỉnh Khiêm: hiểu được quy luật tuần hoàn của vũ trụ, nhìn mọi sự biến thiên với con mắt bình thản.
_ Tác giả mang phong thái của một tiên ông, tìm đến một gốc cây để nghỉ ngơi, ung dung, tìm đến rượu để say, tìm đến say là để tỉnh, tìm đến tỉnh để nhận ra chân lí của cuộc sống, quy luật trong cuộc đời: công danh, phú quý chỉ là giấc mộng thoảng qua. Công danh phú quý không phải là tất cả để đánh đổi nhân cách mà chạy theo hư vinh ấy.
_Tác giả dùng từ “nhìn xem” thể hiện thế đứng cao hơn hẳn so với phú quý.
_Với sự thông tuệ, tác giả kiên định với lựa chọn của mình, để hoàn thiện nhân cách của mình.
_Tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm là đại diện tiêu biểu cho người tri thức trong xã hội xưa mang trong mình cốt cách thanh cao, không màng danh lợi.
