Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ. Có như vậy, tác phẩm của họ mới được công chúng đón nhận, mới đi vào cuộc sống. Tác phầm không chỉ phản ánh cuộc sống thực tại khách quan mà còn là nơi thể hiện những suy nghĩ chủ quan là tâm tư tình cảm, là tư tưởng của người nghệ sĩ. Đây chính là một điều gì mới mẻ luôn xuất hiện trong sáng tác của họ và làm nên nét riêng phân biệt họ với những tác giả khác. Tác phẩm văn học phản ánh thực tại đời sống như trong xã hội phong kiến Việt Nam thì số phận bi thảm của người nông dân và phụ nữ được các tác giả khai thác rất nhều. Trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du con người phụ nữ luôn lênh đênh, bó buộc, phụ thuộc vào người khác. Hay cuộc sống đói nghèo, bị dồn vào bước đường cùng của người nông dân trong “Lão Hạc” của Nam Cao. Tác phẩm văn học là nơi nhà văn nhắn gửi, thể hiện tình cảm cũng như tư tưởng, quan điểm nhân sinh của mình. Trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du thể hiện rõ nét sự bất bình, căm ghét đối với xã hội phong kiến cũng như thái độ xót thương với những người phụ nữ. Trong “Lão Hạc”, Nam Cao nói lên niềm yêu mến, cảm phục đối với những người nông dân nghèo khổ mà giữ được phẩm chất tốt đẹp, dù có hoàn cảnh như nào nhưng trong họ vẫn sáng ngời tư cách. Tóm lại ý kiến của Nguyễn Đình Thi rất đúng đắn và đúng với các nhà văn trong nền văn học nước nhà.
