Câu 1:
- Câu nói trên của thầy giáo Ha-men trong tác phẩm "Buổi học cuối cùng" của tác giả An-phông-xơ Đô-đê.
- Thầy Ha-men đã nói lên câu này nhằm khẳng định Pháp là tiếng nói của dân tộc, là tiếng mẹ đẻ. Khi còn nói tiếng Pháp thì vẫn còn hy vọng đấu tranh dành lại độc lập. Thầy Ha-men là một người yêu nước, thầy muốn giữ gìn, khẳng định giá trị to lớn của tiếng nói dân tộc. Điều đó được thể hiện rõ rệt, sâu sắc trong câu nói ấy.
Câu 2:
bptt: so sánh (tiếng nói dân tộc - chia khóa chốn lao tù)
`->` Tác dụng: đề cao giá trị thiêng liêng, cao quý của tiếng nói dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do.
Câu 3:
Tiếng nói của mỗi dân tộc là rất thiêng liêng và cao quý. Từng câu nói đều được hình thành, vun đắp bằng sự sáng tạo từ bao lâu nay. Đối với mọi dân tộc thì ngôn ngữ mẹ đẻ là một thứ tài sản quý báu của mỗi dân tộc. Thứ tiếng ấy thiêng liêng hơn bất kì thứ gì khác. Ta phải biết trân trọng, giữ gìn tiếng nói dân tộc. Thể hiện được lòng yêu nước không phải là những cái gì quá xa xôi và khó thực hiện. Thậm chí, nói tiếng Việt đúng ngữ pháp, văn cảnh cũng là biểu hiện của lòng yêu nước.
`=>`
Câu trần thuật có trong bài: Tiếng nói của mỗi dân tộc là rất thiêng liêng và cao quý.