Văn bản sự tích Hồ Gươm:
-Xảy ra trong thời kì kháng chiến chống giặc Minh (1407- 1427)
-Kể về chuyện Long Quân cho Lê Lợi mượn thanh Gươm thần
-Nhân vật chính là Lê Lợi
Những sự kiện chính của truyện:
+Quân Minh sang xâm lược nước ta.
+Lê Thận - một người đánh cá vớt được lưỡi gươm.
+Lê Lợi bắt được chuôi gươm nạm ngọc.
+Nhờ thanh gươm báu, nghĩa quân của Lê Lợi đánh bại quân Minh.
+Lê Lợi hoàn lại gươm báu lại cho Long Quân
- Tóm tắt truyện:
Thời giặc Minh đô hộ nước ta, Lê Lợi dựng cờ tụ nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết giặc.
Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn kĩ hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần.
Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược.
Sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền dạo quanh hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.