Anh thanh niên là nhân vật chính của câu chuyện “Lặng lẽ Sapa” nhưng không được hiện ra ngay đầu tác phẩm mà được nhắc đến giữa ba người ông họa sĩ, cô gái trẻ và bác lái xe, anh được nhìn ở nhiều phương diện khác nhau. Tác giả giới thiệu anh là một thanh niên” hai bảy tuổi tầm vóc nhỏ bé, khuôn mặt rạng rỡ”. Anh là nhân vật chính của tác phẩm nhưng không có tên mà chỉ được tác giả viết đến là “anh thanh niên”.
Nhân vật anh thanh niên là hiện thân của con người mang đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của con người mới trong của cuộc sống mới. Ở tấm lòng yêu đời, hành động đẹp, yêu nghề ở tinh thần trách nhiệm với công việc, lối sống đẹp. Trước hết về hoàn cảnh sống và làm việc của anh. Theo lời của bác lái xe anh là người ” cô độc nhất thế gian” bởiđã mấy năm anh “sống một mình trên đỉnh núi Yên sơn cao 2600m, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây núi lặng lẽo, công việc của a là đo gió, đo mưa, đo nắng, đo chấn động mặt đất…. rồi ghi chép lại và báo về trung tâm, dựa vào việc báo trước thời tiết hàng ngày. Đây là một công việc đòi hỏi tính tỉ mỉ chính xác cao và có tinh thần trách nhiệm cao” nửa đêm đúng giờ thì dù mưa tuyết giá lạnh thế nào cũng phải trở dậy làm việc đã quy định: ” Bốn giờ, 11 giờ, 7 giờ tối lại 1 giờ sáng” công việc đòi hỏi tính chính xác theo đúng thời gian lại rất gian khổ, anh phải đối trọi với thời tiết vô cùng khắc nghiệt ” ,”sách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài chỉ trực đợi mình ra là ào ào xông tới”. Ở đây ta có thể nhận thấy gian khổ nhất của anh phải vượt qua là sự cô đơn vắng vẻ, “quanh năm suốt tháng” trên đỉnh núi cao không một bóng người qua lại, đây là một hoàn cảnh đặc biệt đối với một con người đặc biết như anh.
Tuy sống trong hoàn cảnh như vậy như anh thanh niên là một người có suy nghĩ đẹp, hoàn cảnh hiu quạnh không người qau lại nhưng không vì thế mà anh thấy chán nản, anh rất yêu cuộc sống. Khi nói về hạnh phúc anh có cho mình một quan điểm đúng đắn về nó, anh nói: “Khi ta làm việc ta với công việc là đôi, sao lại gọi là một mình được, huống chi công việc của cháu gắn liền với bao anh em đồng đội dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thể đấy nhưng cất nó đi thì cháu buồn chết mất”. Với anh công việc là nguồn sống, là niềm vui chứ không có chút vất vả hay khó khăn nào cả. Tiếp đến anh đưa ra quan niệm về hạnh phúc đối với bản thân của mình: “Hạnh phúc của anh là khi phát hiện được một đám mây khô giúp không quân ta bắn rơi máy bay Mĩ trên cầu Hàm Rồng”. Hạnh phúc đối với anh là được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời, đơn giản chỉ vậy chứ không phải hạnh phức về tình yêu đôi lứa,… Anh lại nói: “ Từ hôm đó cháu sống hạnh phúc hơn”.
Ngoài ra tác giả Nguyễn Thành Long xây dựng anh thanh niên là một người có lối sống đẹp, mặc cho hoàn cảnh phải sống trên đỉnh núi cao một mình nhưng anh thanh niên thể hiện mình là một con người có lối sống ngăn nắp, quy củ rõ ràng. Anh luôn chủ động trong việc tổ chức sắp xếp công việc của mình cũng như sắp xếp nơi ăn ở của bản thân một cách ngăn nắp, gọn gang. Ngoài những lúc phải làm việc anh còn bớt chút thời gian rảnh ra để “đọc sách” mở mang vốn tri thức của bản thân, “trồng hoa” cho cuộc sống tươi đẹp, sắc màu. “nuôi gà” làm bạn. Anh là người sống hết sức tình cảm luôn quan tâm đến mọi người xung quanh, rất chân thành và vô cùng cởi mở, nhiệt tình . Anh luôn khao khát được nói chuyện, tâm sự về công việc của mình với mọi người, là người biết quý trọng tình cảm của người khác đặc biệt là cô gái trẻ và bác họa sĩ già.
Xem thêm: Hãy phân tích những đặc sắc trong nghệ thuật sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các biện pháp tu tù ở đoạn thơ sau trong bài thơ Nhớ con sông quê hương của Tế Hanh
Tác giả miêu tả anh cũng là một người giàu tình cảm, anh luôn gửi quà cho vợ bác lái xe khi có dịp gặp bác, anh xúc động khi có khách đến thăm nơi anh ở và làm việc vì thường rất ít người lên đến đây để làm việc chỉ có một số ít khách du lịch, nên nơi anh sống và làm việc hết sức vắng vẻ, cộng thêm cái lạnh khiến anh rất vui khi thấy có người lên thăm và anh trân trọng nhũng phút giây được nói chuyện, tâm sự với khách. Tác giả ngầm thể hiện sự hiếu khách của con người vùng cao nói chung và nhân vật anh thanh niên nói riêng, qua đó thể hiện vẻ đẹp con người thắm thiết, mặn nồng, hiếu khách. Anh thanh niên cào được tác giả khắc họa là một nguồi rất mực khiêm tốn và thật thà khi nói về công việc ngày đêm của mình anh chỉ nói đó là việc nhỏ không phải việc lớn và khi ông họa sĩ xin được vẽ một bức trân dung về anh thì anh lại từ chối và giới thiệu cho ông một người khác xứng đáng để vẽ hơn.
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa” của tác giả Nguyễn Thành Long là bức tranh về những con người mới, cuộc sống mới trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền bác khi cách mạng thành công. Mà điển hình là nhân vật anh thanh niên với lối sống đẹp, suy nghĩ dệp, hành động đẹp, tâm hồn đẹp đại diện cho tầng lớp trẻ đang ngày đếm cống hiến cho Tổ quốc giàu đẹp.
