Nước ta rơi vào tay Pháp là trách nhiệm của nhà Nguyễn:
+Trên thực tế, đã có nhiều quốc gia giành thắng lợi trong việc đương đầu với chủ nghĩa thực dân phương Tây, giữ vững độc lập như: Nhật, Xiêm, Ê- ti-ô-pi-a...
+Nhân dân ta, ngay từ giây phút đầu đã tạm gác lại mối thù giai cấp, đứng lên bảo vệ đất nước dưới ngọn cờ của triều đình, có nhiều lúc đã dồn bọn Pháp vào vòng khốn đốn, muốn rút về nước (như năm 1860, 1873).
+Chính vì triều đình đối lập sâu sắc với nhân dân nên đã từ bỏ vai trò lãnh đạo, rồi bắt tay với kẻ thù đàn áp, thống trị nhân dân ta dẫn đến kháng chiến của nhân dân ta thất bại.
->Triều Nguyễn vừa sợ Pháp, vừa sợ dân. Sợ dân, triều đình không dám dựa vào dân, bỏ rơi cuộc kháng chiến của nhân dân, thậm chí còn ngăn cản nhân dân chống Pháp. Sợ Pháp, ngược lại triều đình dựa vào Pháp, cầu hòa Pháp, đi từ nhượng bộ này đến nhượng bộ khác...điều này thể hiện sai lầm của nhà Nguyễn trong việc chống lại nhân dân từng bước đầu hàng giặc.
+Đứng trước nguy cơ tồn vong của dân tộc, triều đình vẫn khư khư giữ chính sách bảo thủ, thậm chí là phản động, làm cho đất nước ngày càng suy yếu hơn. Khả năng bảo vệ độc lập nhanh chóng bị triệt tiêu...
Vì vậy, hiểm họa mất nước có thể tránh được nhưng với những chính sách của nhà Nguyễn thì việc mất nước trở thành tất yếu.
