Một hiện tượng khá phổ biến và đáng buồn hiện nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống..., vậy bạn có suy nghĩ về hiện tượng này và làm cách nào để ngăn chặn hành vi sai trái này?

Rác thải hay chất thải là bất kể những thứ gì con người vứt đi, không sử dụng nữa và thải ra ngoài môi trường như vỏ lon, túi nilon, bao bì, thức ăn thừa... Có rất nhiều loại rác thải: Rác thải sinh hoạt rác thải công nghiệp, rác thải nông nghiệp, rác thải xây dựng, y tế,... chúng ta có thể bắt gặp rác ở bất kì đâu xung quanh môi trường sống. Đây là vấn đề nan giải đối với toàn cầu, không chỉ ở quốc gia nào và hiện tượng vứt rác thải đang ngày càng trở nên phổ biến, ở bất kì đâu ta cũng có thể bắt gặp hiện tượng vứt rác bừa bãi. Ở trường học, học sinh được giáo dục phải vứt rác đúng nơi quy định nhưng vẫn còn một số em ăn xong bánh kẹo, vứt vỏ ngay trên sân trường. Đi đến các cơ quan, công ty, mặc dù đã treo biển Cấm vứt rác nơi công cộng, nhưng vẫn còn thấy mẩu đầu thuốc vứt đầy trên sàn hành lang. Về các khu phố, tiện tay là người ta vứt rác ra đường với quan niệm đổ rác đâu chẳng được, miễn là nhà mình sạch. Những lần tổ chức sự kiện ở quảng trường hay tổ chức lễ hội lớn, sau khi du khách, người tham dự ra về, để lại một bãi rác khổng lồ, thật kinh hoàng. Đặc biệt là những khu du lịch nổi tiếng, dù là bãi biển, dòng sông đẹp đến mấy, công viên đã được quét dọn sạch sẽ đến đâu, nhưng cứ tiện tay là họ ném rác, vứt rác. Chúng ta hẳn không thể quên được dòng sông Tô Lịch, nếu như vài chục năm trở về trước, đây được coi là dòng sông thơ mộng, lãng mạn với dòng nước trong xanh, mát lành thì ngày nay, nó đã trở thành dòng sông chết với thứ nước đặc sánh, đen ngòm, bốc mùi hôi thối, không một loài sinh vật nào có thể sống sót nổi bởi nước thải sinh hoạt của cả thành phố dồn về đây. Rồi những danh thắng như Hồ Hoàn Kiếm, Hồ Tây, Hoàng thành ở Hà Nội các bãi biển nổi tiếng ở Quảng Ninh, Bình Thuận, Thanh Hóa,... đâu đâu ta cũng bắt gặp hình ảnh khách du lịch hay người dân ném rác ra đường, làm mất mĩ quan, gây ô nhiễm môi trường.

Việc vứt rác bừa bãi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống của người dân, không chỉ khiến sức khỏe bị suy giảm, gây nhiều bệnh tật bởi những loại rác khó phân hủy như túi nilon, vỏ nhựa... mà nó còn giảm hình ảnh Việt Nam tươi đẹp trong mắt bạn bè quốc tế, khiến cho ngành du lịch giảm mạnh, thiệt hại chung về kinh tế. Hơn thế nữa, việc người dân vứt rác bừa bãi sẽ khiến mỗi đơn vị, cơ quan phải tiêu tốn những khoản chi phí lớn để thuê nhân sự dọn dẹp vệ sinh... Ai cũng hiểu vứt rác bừa bãi có mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng và ném rác không đúng nơi quy định là đang hủy hoại cuộc sống của chính chúng ta. Nhưng nguyên nhân tại sao "ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống"?. Trước tiên phải kể đến nguyên nhân khách quan: Nhà nước, địa phương, cơ quan ban ngành chưa có chế tài xử lí đúng đăn, nghiêm khắc những hành vi vi phạm vứt rác bừa bãi, hệ thống thùng rác chưa được đầu tư ở nhiều nơi hoặc bố trí vị trí đặt chưa thích hợp, hệ thống xử lí rác thải chưa được đầu tư hiện đại khiến nhiều địa phương còn lúng túng trong việc xử lí rác. Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất vẫn là ý thức của con người chưa cao, cha mẹ không giáo dục nghiêm khắc con cái, làm gương xấu cho con, một người vứt được thì những người khác cũng có thể vứt được, dần dần tập trung thành bãi rác lớn. Do thái độ sống ích kỉ, nhỏ nhen, không vì lợi ích chung của một số người cá nhân. Vậy đứng trước thực trạng đáng buồn trên, mỗi chúng ta cần tự giác nâng cao nhận thức, ý thức của bản thân trong việc bảo vệ môi trường; lên án, phê phán những hành vi vứt rác bừa bãi, bên cạnh đó tuyên truyền cho gia đình, những người xung quanh cần vứt rác, xử lí rác đúng nơi quy định. Mỗi địa phương, cơ quan cần có những biện pháp phạt thật nặng những hành vi vi phạm, đầu tư những trang thiết bị, công nghệ xử lí rác thải hiện đại thay vì chỉ nghĩ đến những lợi nhuận trước mắt.

Vấn đề vứt rác bừa bãi đang là vấn đề vô cùng nhức nhối trong xã hội hiện đại ngày nay và ngày càng trở nên nghiêm trọng, nguy hại đến sức khỏe, đời sống của con người. Bởi vậy, mỗi chúng ta cần chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường góp phần xây dựng xã hội văn minh, sạch đẹp, bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ cuộc sống của mỗi chúng ta. 

Cùng với sự thành công thái quá của con người trong lĩnh vực công nghiệp – dịch vụ, khoa học kĩ thuật thì nó cũng gây áp lực cho vấn đề môi trường của thế giới. Ở Việt Nam, bên cạnh những vấn đề nhức nhỗi như hiện tượng xả nước thải trực tiếp ra sông suối, khai thác sa khoáng làm ô nhiễm nguồn nước,… còn có một hiện tượng phổ biến làm ô nhiễm môi trường, đó là vứt rác bừa bãi. Có những người ngồi bên hồ chỉ là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống.

Xả rác bừa bãi là thói quen của nhiều người. Trong trường học, nhiều học sinh sau khi ăn quà không để rác vào sọt mà vứt lung tung trên sàn lớp, sân trường. Nhiều túi ni lông, giấy thải bay tứ tung nhìn rất bẩn và khó chịu. Ở một số gia đình, khi có xe đổ rác thì không mang rác ra xe mà khi xe đi qua rồi lại vứt ở góc tường, trước ngõ hay gần nơi họ sống. Một số người đi xe gắn máy, xe buýt, ô tô,… Sau khi dùng thứ gì đó thì vứt luôn vỏ đựng xuống lòng đường. Hay một số người ăn kém, uống nước ngọt bên đường sẵn sàng vứt luôn que kem vỏ chai gần nơi họ ngồi… Và còn biết bao người thiếu ý thức bảo vệ môi trường. Họ vứt rác bừa bãi thành thói quen, xả rác bừa bãi nơi công cộng, đường phố.

Vậy, nguyên nhân của hành động thiếu văn hóa này xuất phát từ đâu? Khách quan, có thể thấy việc tuyên truyền, giáo dục ý thức cho người dân của các cơ quan chuyên trách đối với việc bảo vệ môi trường chưa thực sự cao. Các qui định xử phạt lại thiếu và chưa thật nghiêm khắc. Về chủ quan, ta thấy rất nhiều người không có ý thức bảo vệ môi trường tiện tay thì vứt, cốt sao sạch nhà mình, còn ngoài đường ra sao thì kệ. Họ đâu ý thức rằng những việc làm tưởng như rất bình thường, đó lại có tác hại lớn thế nào đến môi trường sống của chính họ và những người xung quanh.

Vứt rác bừa bãi gây ra hậu quả vô cùng lớn. Hành động này làm xấu cảnh quan thiên nhiên gây mất mĩ quan đường phố. Nguy hại hơn, nó làm cho môi trường sống của chúng ta lại ô nhiễm: Vứt rác ra sông hồ làm ô nhiễm nguồn nước, chôn rác không phân hủy làm ô nhiễm đất, làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm tầm nhìn,…Gây ảnh hưởng xấu đến các loài sinh vật chứ không kể riêng con người. Sức khỏe của con người suy giảm, dễ mắc các bệnh về hô hấp, về tiêu hóa, ung thư,…Các loại sinh vật sống ở biển, hồ sẽ chết vì nuốt phải rác không phân hủy, chết vì nguồn nước quá ô nhiễm gây hoang mang cộng đồng.

Bởi vậy, chúng ta phải có những giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng này. Ở Sing-ga-po, những người vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng dù là rác rất nhỏ như mẩu thuốc lá hay vỏ kẹo cao su,…Cũng bị phạt rất nặng. Đó chính là một kinh nghiệm mà đất nước ta cần học tập. Cần có những hình thức xử phạt thật nghiêm hành động này. Bên cạnh đó, các ban ngành chính quyền, các cơ quan chức năng, đoàn thể,…Cần đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho người dân để họ không vứt rác bừa bãi. Mặt khác chúng ta cần tích cực trồng cây xanh, phủ đồi trọc giữa môi trường Xanh – Sạch – Đẹp.

Tóm lại, vứt rác bừa bãi là hành vi thể hiện trình độ văn hóa của mỗi người – Để không bị đánh giá là vô văn hóa, giữ gìn vệ sinh trong sạch, chúng ta nên vứt rác đúng chỗ.