Không khỏi xúc động cho hai con người, họ có những cảnh ngộ khác nhau nhưng tình yêu quê hương thì hoàn toàn đồng điệu. Trong lòng hai nhà thơ nỗi nhớ quê hương luôn ăn sâu vào tiềm thức, nó luôn thường trực trong trái tim của mỗi người. Thế mới biết quê hương là nguồn cảm hứng mãnh liệt và được thể hiện ở những cung bậc khác nhau, mức độ khác nhau qua những kỷ niệm khác nhau.

Quê hương trong mỗi chúng ta là những gì gần gũi, bình dị nhưng rất đỗi thiêng liêng. Với Đỗ Trung Quân quê hương là chùm khế ngọt, là cánh diều biếc, con đường đi học, là tuổi thơ tắm nắng trưa hè. Còn với Lý Bạch và Hạ Tri Chương thì quê hương chính là gia đình, làng xóm và những kỷ niệm ấu thơ. Dẫu kỷ niệm khác nhau nhưng ở họ đều có chung một tình yêu thương cháy bỏng.Đời hiệp khách chống kiếm lãng du xa quê từ thuở nhỏ. Đêm nay dừng chân nơi quán trọ, Lý Bạch lại bắt gặp ánh trăng thân thuộc ngày nào, ánh trăng đêm nay sáng quá, ánh trăng sáng tận đầu giường nơi lữ khách ngơi chân. Ánh trăng đêm nay lạ quá, trăng tràn khắp nẻo, lan ra bao phủ khắp không gian. Đêm vắng, trên mặt đất những giọt sương như những hạt ngọc lung linh. Trăng đêm nay đẹp khiến không ai có thể hững hờ trước sự choáng ngợp của ánh sáng. Lòng lữ khách bồi hồi xao xuyến say sưa trước cảnh đêm trăng. Thi nhân tìm thấy trong không gian tĩnh lặng ấy hơi ấm của quê hương đang lan toả khắp căn phòng:

Rất tự nhiên ngẩng đầu ngắm trăng sáng. Ánh trăng đêm nay gợi nhớ về những kỷ niệm ngày nào trên núi Nga Mi. Nỗi niềm nhớ về quê hương đang trĩu nặng trong lòng, tác giả chạnh lòng nhớ về quá khứ, xót xa thay khi nhận ra đang ở quê người. Và cũng rất tự nhiên hành động:

Cúi đầu nhớ cố hương

Nó như một sự phản xạ không điều kiện như nằm ngoái ý thức. Dưới ánh trăng khuya một lữ khách đang ngóng mắt về quê hương nơi ấy có mẹ già tần tảo sớm hôm, có bà con láng giềng thân thuộc, có đám bạn chăn trâu thổi sáo, những đêm trăng ríu rít nô đùa, họ bây giờ ra sao? Quê hương vẫn thế hay có gì thay đổi. Hỏi mà như để khẳng định với chính mình! và dĩ nhiên khi đôi chân lãng du đã mệt mỏi thì ai cũng trở lại quê hương. Về với quê hương là về với mẹ, người mẹ ấy vẫn từng ngày từng giờ dang rộng cánh tay chào đón những đứa con.Với Lý Bạch ánh trăng gợi nhớ về quê hương. Còn Hạ Tri Chương cũng xa quê từ ngày thơ ấu, lứa tuổi đáng ra phải được sống trọn với quê hương nhưng buồn thay:

Sống ở kinh đô Tràng An sầm uất đua chen, lòng tác giả thổn thức chờ ngày về với mẹ. Niềm khắc khoải mong chờ ấy đau đáu bên lòng. Khi đi mái tóc vẫn còn xanh và khi trở lại thì tóc đà khác bao. Tóc đã nhuộm màu thời gian, nhưng giọng quê, hồn quê thì không hề thay đổi. Chất quê hương đã ăn sâu vào máu thịt, nó trở thành giọt máu nuôi sống bản thân. Cảm động xiết bao, thời gian xa cách, tấm lòng với quê son sắt thuỷ chung. Trong cái giọng quê vẫn thế ấy là sự thuỷ chung được trải nghiệm bằng thời gian. Trở lại quê hương sau gần hết cuộc đời xa cách lòng sao lại không man mác bùi ngùi. Nếu như Lý Bạch có ánh trăng gợi nhớ về quê hương thì Hạ Tri Chương là lũ trẻ nơi đầu xóm. Nghịch lý là lũ trẻ kia không biết ông là ai:

Trở lại quê hương, mái đầu tóc đã pha sương. Bao năm xa cách nay mới được trở về đất mẹ. Tuy xa cách quê hương trong khoảng thời gian đằng đẵng nhưng giọng quê – giọng của quê hương đất mẹ vẫn không thay đổi. Điều đó chứng tỏ rằng với Hạ Tri Chương quê hương là những gì thiêng liêng nhất. Và như vậy thì dù thời gian và con người có thay đổi nhưng tình cảm với quê hương thì không bao giờ thay đổi.Không khỏi xúc động cho hai con người, họ có những cảnh ngộ khác nhau nhưng tình yêu quê hương thì hoàn toàn đồng điệu. Trong lòng hai nhà thơ nỗi nhớ quê hương luôn ăn sâu vào tiềm thức, nó luôn thường trực trong trái tim của mỗi người. Thế mới biết quê hương là nguồn cảm hứng mãnh liệt và được thể hiện ở những cung bậc khác nhau, mức độ khác nhau qua những kỷ niệm khác nhau.Đúng vậy quê hương trong thơ Đỗ Trung Quân cũng thật bình dị mà sâu sắc: chùm khế ngọt, con diều biếc, con đường đi học… còn với Tế Hanh thì quê hương hiện lên là làng chài ven biển, con thuyền lướt sóng… Hai tiếng quê hương sao nghe xúc động đến thế.

Cùng một chủ đề là tình ỵêu quê hương mà mỗi tác giả lại có cách biểu lộ khác nhau. Để rồi khi bài thơ khép lại những ai chưa từng nhớ quê nhà cũng nao lòng tìm đọc những dòng thơ. Hai bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh cua Lý Bạch và Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Hạ Tri Chương đã để lại trong lòng chúng ta bao tình cảm thiêng liêng, trân trọng với gia đình và quê hương yêu dấu.

   Tôi đã đọc rất nhiều các bài thơ của các tác giả về quê hương.Trong sách ngữ văn lớp 7,có 1 sáng tác đã in dấu trong tâm trí tôi sâu đậm,đó là"Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê" của tác giả Hạ Tri Chương.

Thiếu tiểu li gia,lão đại hồi

(khi đi trẻ lúc về già)

   Câu thơ như đã khái quát quãng đời xa quê của nhà thơ.50 năm ấy phải chăng đã là cả 1 nửa cuộc đời phải xa quê sao?Tưởng chẳng có gì nhưng đã ẩn chứa một tâm trạng buồn,nuối tiếc,vì gần hết cuộc đời mới được trở về nơi cái mảnh đất mà mình sinh ra.Được gặp lại những người thân quen,bà con làng xóm.

   Đọc câu thơ trên ta phần nào thấu hiểu được Hạ Tri Chương rời quê để lập nghiệp từ rất sớm.Một câu thơ sử dụng phép đối đầy nuối tiếc.Lúc còn trẻ đã phải rời xa quê hương,khi đã có công danh sự nghiệp,có được một cuộc sống tươi đẹp thì tuổi trẻ cũng không còn nữa,lúc đó ông mới không trở về quê hương.Sự tài tình của tác giả chính là sử dụng phép đối,để nhấn mạnh quãng thời gian xa quê,cũng đồng thời nhấn mạnh trái tim luôn hướng về cội nguồn.

Hương âm vô cải mấn mao tồi

(giọng quê vẫn thế,tóc đà khác bao)

   Khi đọc câu thơ này trong đầu tôi như hình dung thấy 1 ông lão tóc đã bạc phơ,cái lưng đã còng xuống,tay chống gậy.Dù đã có nhiều đổi thay,nhưng giọng nói và tấm lòng yêu quê vẫn ko đổi,vẫn vẹn nguyên như thời còn gắn bó.Kinh đô dù có phồn hoa đô thị,dễ làm con người ta đổi thay nhưng tác giả vẫn ko thể thay đổi giọng nói quê hương mình.Hơi thở quê hương vẫn nồng đậm trong lời nói,trong từng câu thơ.

Nhi đồng tương kiến bất tương thức

(trẻ con nhìn lạ ko chào)

Tiêu vấn:khách tòng hà xứ lai

(hỏi rằng:khách ở chốn nào lại chơi)

   Câu thơ đã tái hiện lại hình ảnh của nhà thơ khi trở lại nhà của chính mình mà lại bỗng trở thành khách lạ.Như các bạn thấy đấy!lâu ngày ông mới trở về mảnh đất có biết bao thay đổi và ông lại đang lạc lõng trên chính quê hương của mình.Câu hỏi cuối bài cũng là câu hỏi của trẻ thơ hồn nhiên,nhưng lại khiến nhân vật trữ tình với nỗi lòng man mác.

   Đây cũng có lẽ là tình huống mà khá bất ngờ.Câu thơ pha chút hóm hỉnh,hài hước lại như là nhà thơ tự cười cho hoàn cảnh chớ trêu của chính mình.Ngôn ngữ sâu thẩm trong đó chắc là nỗi cô đọng,nỗi buồn chua xót của tác giả.

   Bài thơ của Hạ Tri Chương khiến người đọc không khỏi bồi hồi, xúc động. Bốn câu thơ ngắn gọn mà ý tứ cô đọng,hóm hỉnh,sâu xa.Tình quê của tác giả không ồn ào mà vô cùng tha thiết,ý nghĩa của nó khiến chúng ta không thể không cảm thấy rung động,xót xa.