Trong truyện Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân, hành động nhặt vợ của anh cu Tràng có lẽ cũng phần nào để lại ấn tượng sâu đậm trong bạn đọc. Hành động ấy chẳng chút xuất phát từ chủ quan anh mà dường như phần nhiều là do tác động của hoàn cảnh. Một người dở hơi, xấu xí chẳng thể có vợ trong hoàn cảnh bình thường vậy nên, nạn đói vừa là nỗi đau, vừa là hạnh phúc, cơ hội ư? Câu bông đùa của anh lại trở thành lời cầu hôn thật dễ mến. Nó còn gieo vào lòng ta bao hi vọng, bao tia ấm áp, hạnh phúc. Nạn đói chỉ có một màu đen, chỉ có cái chết bao trùm ấy trong trường hợp này đã có chút tia sáng nhỏ nhoi và ý nghĩa. Hành động của anh khogn được nhà văn miêu tả gắn với diễn biến tâm lí. Cái ngờ ra của anh lúc đầu cho ta thấy anh cũng bất ngờ. NHưng rồi sự tươm tất chuẩn bị ở anh, thái độ hào hứng trong việc mua dầu thắp đèn trong đêm tân hôn hay khi anh bối rối chờ mẹ về. ĐIều tưởng chừng là hoàn cảnh xô đẩy ấy lại mang ý nghĩa hạnh phúc và chan chứa bao niềm tin yêu. ANh cu Tràng đã dùng cái chân chất, mộc mạc nhất nơi người nông dân để đối đãi với người vợ nhặt. Hành động ấy không bao giờ là hành động tìm cái chết, tìm bóng tối mà hơn cả là hành động khao khát hướng về, nhìn về tia sáng lớn lao trong cuộc đời đổi thay khi có người vợ, có một gia đình thực thụ của riêng mình.
