Trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên, nhân vật Dế Mèn đã để lại cho em nhiều ấn tượng sâu sắc. Đầu tiên, chúng ta phải kể đến ngoại hình ấn tượng của Dế Mèn. Nhân vật này được tác giả Tô Hoài xây dựng và khắc họa là có hình thể đẹp, cơ thể cường tráng khỏe mạnh vô cùng. Đôi càng thì mẫm bóng, những cái vuốt ở chân thì cứng dần và nhọn hoắt. Không những vậy, đôi râu của Dế Mèn thì lúc nào cũng rung rinh đầy tự hào, dáng đi thì lúc nào cũng oai vệ và trịnh trọng. chính vì vậy, Dế Mèn lúc nào cũng cảm thấy tự hào về thân hình của mình. Tuy nhiên, Dế Mèn lại là kẻ hung hăng hống hách và vô cùng tự phụ. Điều này thể hiện qua việc Dế Mèn thường xuyên đi trêu chọc những người xung quanh và còn vô cùng khinh thường người bạn Dế Choắt xấu xí, và yếu đuối hơn mình. Hơn nữa, chính Dế Mèn là người gây ra cái chết của Dế Choắt khi để Choắt lĩnh hậu quả việc mình làm. Qua đó, Dế Mèn là người có thân hình đẹp nhưng tính cách thì hung hăng, hống hách coi trời bằng vung và phải nhận lấy bài học đường đời đầu tiên của mình. Trái ngược lại với Dế Mèn là Dế Choắt với những nét tương phản về cả ngoại hình và tính cách. Nhà văn Tô Hoài đã xây dựng hình ảnh nhân vật Dế Choăt với những nét tương phản hoàn toàn với Dế Mèn. Đầu tiên, về ngoại hình Dế Choắt có phần gầy gò, xấu xí và yếu ớt hơn Dế Mèn. Trái ngược với hình ảnh khỏe mạnh, cường tráng của Dế Mèn, thì Dế Choắt được miêu tả bằng những hình ảnh như: bẩm sinh yếu đuối, thân gầy gò và dài lêu ngêu như nghiện thuốc phiện, cánh ngắn ngủn giữa lưng, đôi càng bè bè, ăn sổi ở thì, ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Thứ hai, về tính cách của Dế Choắt thì bạn đọc có thể cảm nhận được sự hiền lành, lễ phép, điềm đạm, từng trải. Tính cách này được thể hiện qua việc Dế Choắt lúc nào cũng xưng hô với Dế Mèn là gọi anh, xưng em. Điều đáng chú ý nhất là lời trăn trối cuối cùng của Choắt với Dế Mèn là phải bỏ được thói hung hăng, bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ. Sự hy sinh của Choắt đã thay đổi con người Mèn sau này. Tóm lại, nhân vật Dế Choắt và Dế Mèn là 2 nhân vật có tính cách trái ngược nhau.
