nguyên nhân : chủ nghĩa tư bản pháp cần nguyên liệu và thị trường
VN cũng như đông nam á nói chung, có vị trí địa lí quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phóng kiến đang suy yếu
diễn biến: lấy cớ bảo vệ gia tô, pháp âm mưu chiếm đã năng rồi kéo ra huế buộc triều đình đầu hàng
dân ta dưới sự chỉ huy của nguyễ tri phương, anh dung chống trả