I- Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Đọc
2. Chú thích:
a, Tác giả xem SGK
b.Tác phẩm:xem SGK
Văn bản được trích từ bài viết “Phong cách HCM cái vĩ đại gắn với cái giản dị” trong HCM và văn hoá VN.
c. Từ khó:
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Thể loại: Thuyết minh Nội dung,tính chất nhật dụng.
2. Bố cục:
- Chia làm 2 phần:
+ Đoạn 1: Từ đầu đến “rất hiện đại”
Quá trình hình thành và điều kỳ lạ của phong cách văn hoá Hồ Chí Minh.
+ Đoạn 2: Tiếp đến hết.
Những vẻ đẹp cụ thể của phong cáchsống và làm việc của Bác Hồ
3. Phân tích:
a. Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh:
- Vốn tri thức văn hoá của Bác: “Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hoá thế giới sâu sắc như Hồ Chí Minh.”
- NT: So sánh một cách bao quát đan xen giữa kể và bình luận để khẳng định vốn tri thức văn hoá của Bác rất sâu rộng.
- Trong cuộc đời hoạt động cách mạng,Hồ Chí Minh đã đi qua nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều nền văn hoá.Cụ thể là:
+ Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: pháp, Anh, Hoa, Nga. Người nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ
- Công cụ giao tiếp quan trọng để tìm hiểu và giao lưu văn hoá với các dân tộc trên thế giới.
- Học trong công việc, trong lao động ở mọi lúc, mọi nơi “Làm nhiều nghề khác nhau”.
+ “Học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm” → Học hỏi tìm hiểu đến mức sâu sắc.
+ “Chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hoá, tiếp thu mọi các đẹp, cái hay cái đẹp”
→ Tiếp thu có chọn lọc.
+ “Phê phán những tiêu cực của CNTB”
⇒ Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu “Tất thu những ảnh hưởng quốc tế “Tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc … để trở thành một nhân cách rất Việt Nam … rất hiện đại”.
⇒ Đó chính là điều kỳ lạ vì Người đã tiếp thu một cách có chọn lọc những tinh hoa văn hoá nước ngoài. Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu những ảnh hưởng quốc tế. Bác đã kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa phương Đông và phương Tây, xưa và nay, dân tộc và quốc tế.
*Tạo nên một phong cách HCM vừa truyền thống vừa hiện đại.
⇒ Nghệ thuật đối lập để khẳng định Phong cách Hồ Chí Minh: Kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, giữa phương Đông và phương Tây, xưa và nay, dân tộc và quốc tế
b. Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh:
- Thể hiện ở lối sống giản dị mà thanh cao của Người cụ thể:
+ Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ: “Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ”… “Chỉ vẹn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ…
+ Trang phục giản dị: “Bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ”
+ Tư trang ít ỏi: một chiếc valicon với vài bộ quần áo, vài vật kỷ niệm”.
+ Việc ăn uống: “Rất đạm bạc”.Những món ăn dân tộc không cầu kỳ“cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối , cháo hoa…”.
- Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác cũng giống như các nhà nho nổi tiếng trước đây (Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm)
→ Nét đẹp của lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam
⇒ Đây là phong cách sống có văn hoá thể hiện một quan niệm thẩm mỹ : cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên
- Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác cũng giống như các nhà nho nổi tiếng trước đây (Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm)
→ Nét đẹp của lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam
⇒ Đây là phong cách sống có văn hoá thể hiện một quan niệm thẩm mỹ : cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên
* Một phong cách vừa mang vẻ đẹp của đạo đức vừa mang vẻ đẹp của trí tuệ Sống như Bác đó là sống đẹp.
c. Đặc sắc nghệ thuật của bài viết:
- Nghệ thuật: Kết hợp giữa kể và bình luận, so sánh, dẫn thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng( dùng các loạt từ Hán Việt (Tiết chế, hiền triết, thuần đức, danh nho di dưỡng tinh thần, thanh đạm, thanh cao,…)
- Kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự,biểu cảm,lập luận.
- Sử dụng thành công nghệ thuật đối lập,các hình thức so sánh…
- Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu trong phong cách và lối sống của Bác ,làm cho bài văn giàu sức thuyết phục..
Tác dụng: người đọc cảm nhận sâu sắc nét đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịchHồ Chí Minh.
- Giúp người đọc thấy được sự gần gũi giữa Bác Hồ với các vị hiền triết của dân tộc.
