I. Đọc-hiểu chung
1. tác giả Thanh Tịnh (1911-1988)
-Tên KS: Trần Văn Ninh, quê ở TP Huế
-Sáng tác ở nhiều lĩnh vực,thành công hơn cả về tác phẩm truyện ngắn và thơ, tác phẩm của ông đậm chất trữ tình đằm thắm, giàu cảm xúc, êm dịu, trong trẻo
2.Tác phẩm: Tôi đi học
a) Xuất xứ:
-In trong tập "Quê mẹ"
b) Thể loại:
-truyện ngắn trữ tình (gồm nhân vật, cảm xúc nhân vật,cốt truyện)
c) Phương thức biểu đạt (PTBĐ): tự sự kết hợp miêu tả & biểu cảm
d) bố cục: 4 phần
1>từ đầu....rộn rã :khung cảnh cuối thu và kỉ niệm của nhân vật tôi (viết tắt: NV tôi)
2>tiếp....trên ngọn núi: cảm nhận của nhân vật tôi trên đường đến trường
3>tiếp.....nghỉ cả ngày: cảm nhận của nhân vật tôi lúc ở sân trường
4>đoạn còn lại: cảm nhận của nhân vật tôi khi bước vào lớp
(phần này là tìm hiểu chung nhé. bạn có thể tìm hiểu thêm về tác giả, tác phẩm)
II. Đọc-hiểu văn bản
1. Khung cảnh cuối thu gợi kỉ nhiệm trong lòng nhân vật tôi:
-thời điểm: hằng năm, vào cuối thu
-không gian: lá ngoài đường rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc
=>thiên niên có những chuyển biến huyền diệu: cây cối bâng khuâng thay lá, giao mùa
-cảnh sinh hoạt: mấy em bé rụt rè
=>hình ảnh có tính chất tương đồng làm sống dậy kí ức tuổi thơ
-tâm trạng của NV tôi: náo nức, mơn man, tưng bừng rộn rã
*Nghệ thuật: sử dụng từ láy, hình ảnh so sánh
=>gợi về kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong lòng NV tôi nguyên vẹn, tươi ngời trong cảm giác "mơn man", dịu nhẹ, ngọt ngào, trong sáng
2. Tâm trạng của NV tôi trong buổi tựu trường đầu tiên
a)khi cùng mẹ tới trường:
-thời gian: buổi sáng mùa thu
-không gian: trên con đường làng dài và hẹp
-tâm trạng:
+con đường cảnh vật chung quanh vốn rất quen thuộc nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, có một sự thay đổi lớn trong lòng
=>lời văn ngân nga, reo vui, kiêu hãnh tự hào
+cảm thấy trang trọng, đúng đắn với bộ quần áo và mấy quyển vở mới trên tay
+cẩn thận, nâng niu mấy cuốn vở, vừa lúng túng vừa muốn thử sức, muốn đc xin mẹ cầm bút, thước như các bạn khác
=> cảm giác hồi hộp, bỡ ngỡ mong chờ. "đi học" là sự kiện quan trọng, là bước ngoặt lớn của trẻ thơ
=>NV tôi đã thể hiện lòng yêu mến mái trường, gắn bó với bạn bè, quê hương và ý chí học hành
b) khi đến trường:
-thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng quần áo sạch sẽ, mặt vui tươi sáng sủa
-cảm thấy mình nhỏ bé so với ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm, nhân vật tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ
-hồi hộp khi nghe tên mình, giật mình và lúng túng; cảm thấy sợ khi sắp phải xa bàn tay âu yếm của mẹ
-những tiếng khóc nức nở hay thút thít bật ra như phản ứng dây chuyền, cảm thấy mình bước vào hế giới khác, cách xa mẹ hơn bao giờ hết
=>tác giả diễn tả tinh tế sự chuyển biến tâm trạng phù hợp với tâm lí trẻ thơ: lúng túng, e sợ, ngỡ ngàng
c) trong lớp học:
-cảm thấy vừa xa lạ, vừa gần gũi với mọi vật, với người bạn bên cạnh
-khi con chim vỗ cánh bay lên thèm thuồng, NV tôi mang tâm trạng buồn khi từ giã buổi ấu thơ vô tư hồn nhiên để bắt đầu "lớn lên"
-vừa ngỡ ngàng vừa tự tin, NV tôi nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên
=> thể hiện lòng yêu thiên nhiên, yêu cảnh vật, yêu tuổi thơ và ý thức về sự học hành của người học trò
=>cảm xúc hồi hộp, bỡ ngỡ, xúc động, lúng túng
3. Ấn tượng của nhân vật tôi về hình ảnh người lớn trong buổi tựu trường
-người mẹ: âu yếm dắt tay con, vỗ về, dịu dàng, chuẩn bị chu đáo cho con =>dịu dàng, hiền từ, yêu thương
-ông đốc: giọng nói sẽ, ánh mắt, lời động viên =>ân cần, quan tâm tới trẻ con, trách nhiệm
-thầy giáo: trẻ, tươi cười, đón HS ở cửa lớp =>ấm áp, thân thiện
-phụ huynh: áo quần sạch sẽ, gương mặt tươi vui => thể hiện tình thương, quan tâm dành cho trẻ em ngày đầu đến trường-sự kiện trọng đại, đáng nhớ
=>vai trò giáo dục và nhà trường rất quan trọng đối với trẻ thơ
III. Tổng kết
1. nội dung: kỉ niệm trong sáng của buổi tựu trường đầu tiên với cảm xúc hồn nhiên, ngây thơ, đáng trân trọng
2. nghệ thuật:
-kết hợp các PTBĐ, ngôn ngữ chọn lọc, gợi hình gợi cảm: từ láy, tính từ, động từ
-giọng văn trong sáng, êm dịu, đậm chất trữ tình, nhịp điệu, sử dụng hiệu quả biện pháp nghệ thuật so sánh.
(mong bạn vote 5 sao cho mình nha :>)
