Phương pháp luận biện chứng xem xét sự vật, hiện tượng:
+ Trong sự ràng buộc lẫn nhau giữa chúng
+ Trong sự vận động và phát triển không ngừng của chúng
Ví dụ: tre già măng mọc, không ai tắm hai lần trên một dòng sông
- Phương pháp luận siêu hình xem xét sự vật, hiện tượng:
+ Phiến diện
+ Chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập, tách rời không vận động, phát triển
+ Áp dụng máy móc đặc tính của sự vật này vào sự vật khác
VD: truyện "Thầy bói xem voi"
