Tôi là hàng xóm của ông Giáo, hôm nay được nghỉ nên đã sang nhà ông Giáo uống nước chè. Đang hàn huyên tâm sự sôi nổi thì lão Hạc bông dưng bước vào với một khuôn mặt và thần thái của một người mất hồn mất vía. Lão đi từ từ, chậm rãi vào gian chính. Tôi thấyb thế bàn mời lão một chén trà. Lão Hạc đưa hai bàn tay run run đỡ lấy chén trà tôi đưa. Một hồi trầm ngâm sau lão mới chịu lên tiếng sau những thắc mặc, nghi hoặc của tôi và ông Giáo. Lão ngẩng khuôn mặt lên, khuôn mặt nhăn nheo và mở chuyện:
- Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ!
- Cụ bán nó rồi?- ông Giáo đáp một cách ngạc nhiên
- Bán rồi! Họ vừa bắt nó xong.
Lão kể với giọng khàn khàn. Lão mỉm cười. Nhưng lão cười lạ lắm, miệng lão cười nhưng mà như mếu vậy. Có lẽ lão đang cố tỏ ra là mình ổn nhưng tất cả vẻ bề ngoài đã phản bội lại lão hoàn toàn Ông Giáo lại hỏi:
- Thế nó cho bắt à!
Vẻ mặt lão thoáng thay đổi, rồi từ hai khóe mắt chảy ra giọt nước mắt, lão huhu khóc. Tôi ngạc nhiên, từ xưa đến nay lão có bao giờ thế đâu. Lão khóc hu hu chẳng khác gì một đứa con nít. Mặt ông nhà tôi cũng biến dạng theo.
- Khốn nạn… Ông giáo ơi! – Lão òa lên- Nó có biết gì đâu! Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng. Tôi cho nó ăn cơm, nó ăn ngon lành, bởi vì tôi cho nó toàn món ngon, bữa cuối cùng của nó mà. Thế rồi, lúc nó đang hoan hỉ, thì bỗng thằng Mục với thằng Xiên nấp ngay sau nó nhảy ra, tóm gọn nó. Cu cậu trông béo tốt thế mà lại nhát, thế nên chẳng bao lâu nó đã bị trói gọn cả bốn cẳng lại rồi. Bấy giờ cu cậu mới biết cu cậu chết. Mà cái giống nó khôn lắm! Nó nhìn tôi in như nó trách tôi. Nhìn ánh mắt nó, chắc nó đang thầm bảo rằng: “ A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão thế mà lão lại đối xử với tôi như thế à? Tôi già từng này tuổi đầu rồi mà lại phải lừa một con chó ông giáo ạ.
Lão cứ rên rỉ, trách móc mình mãi, chúng tôi tât scả ai cũng thấy não lòng vì sự bất hạnh của lão.
Cái cảnh tượng này thật não nề.
Thế rồi một hôm đang yên bình, tôi đang đi làm ruộng thì thấy mọi người đồn nhau là lão Hạc ăn bả chó tự tử, đang vật vả ở nhà. Tôi thấy thế chạy như bay về nhà lão xem sao. Sau khoảng hai canh giờ vật lộn lão đã ra đi mãi mãi. Một cái chết thật là dữ dội, mãnh liệt và bất ngờ. Tất cả mọi người đèu htương tiếc cho một người nong dân nghèo khổ, lương thiện như lão. Ôi thật lf những kiếp đời đáng thương.
