1. Nguyên nhân bùng nổ
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Nguyễn suy yếu, mục nát.
- Số lượng quan lại tăng quá mức, việc mua quan bán tước khá phổ biến. Quan lại, cường hào đàn áp bóc lột nhân dân vô cùng dã man.
- Trong khi đó, ở triều đình, tập đoàn Trương Phúc Loan lũng đoạn triều đình, nắm mọi quyền hành, khét tiếng tham nhũng.
=> Hậu quả:
- Nông dân mất ruộng đất, nộp nhiều thứ thuế, nộp lâm thổ sản quý, đời sống cực khổ.
- Mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.
a. Diễn biến
- Tháng 9/1773, nghĩa quân Tây Sơn hạ thành Quy Nhơn.
- Năm 1774, nghĩa quân mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận.
- Biết tin quân Tây Sơn nổi dậy, chúa Trịnh phái quân đánh vào Phú Xuân, chúa Nguyễn không chống nổi, phải vượt biển vào Gia định.
b. Ý nghĩa
- Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Xiêm.
- Khẳng định sức mạnh của dân tộc.
- Trận Rạch Gầm - Xoài Mút là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
