ăn lớp 11: Phân tích cảnh hạ huyệt trong Hạnh phúc một tang gia Hướng dẫn Phân tích cảnh hạ huyệt trong “Hạnh phúc một tang gia” hay nhất có dàn ý và bài làm tham khảo.
“Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng là một cuốn tiểu thuyết tuy không dài nhưng chứa đựng vô cùng nhiều những tố cáo hết sức thực tế của xã hội thành thị Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, khi đất nước đang trong bối cảnh hết sức phức tạp. Dân ta không chỉ bị nô lệ về mặt thể chất cho thực dân Pháp mà còn trở thành nô lệ tinh thần cho những luồng văn hóa xâm nhập từ bên ngoài, những cơn gió độc không chính thống đã tha hóa nếp sống của nhân dân, đẩy họ vào những trò kệch cỡn, vô nhân tính, trở nên một xã hội xấu xa, bỉ ổi, đáng cười. Trong tác phẩm của mình, Vũ Trọng Phụng đã xây dựng lên một nhân vật “Xuân Tóc Đỏ”, một người quê lên thành phố và bởi tình ra ranh ma cùng sự lăn lộn trong cái xã hội mà những con người chỉ biết học đòi và vô ơn hoành hành, cậu ta gặp may liên tục rồi trở thành ông “”đốc- tờ Xuân” rồi “anh hùng”, những danh vị lấp lánh. Nhưng thực chất, cậu ta chỉ là một kẻ trụ lợi trống rỗng cung giống nhưu cái xã hội bề ngoài hào nhoáng mà bên trong tối tăm ấy. Trong chương trình ngữ văn lớp 10, chúng ta sẽ được học đoạn trích: “Hạnh phúc một tang gia” kể về đám tang của cụ cố Hồng, cả đoạn trích tuy nói về một đám tang nhưng không hề có vẻ đau thương bi đát mà ngược lại nhiều sự đáng cười ra nước mắt. Đặc biệt là cảnh hạ huyệt cuối cùng rất đáng được lưu tâm. Sau đây là dàn ý và bài làm cho đề bài Phân tích cảnh hạ huyệt trong “Hạnh phúc một tang gia”. Để làm bài này, chúng ta cần giới thiệu về đoạn trích, cảnh hạ huyệt, miêu tả khung cảnh, mọi người đi theo xe tang và kết thúc cùng ý nghĩa của những điều đó.
PHÂN TÍCH CẢNH HẠ HUYỆT TRONG “HẠNH PHÚC MỘT TANG GIA”
1. MỞ BÀI
Giới thiệu về đoạn trích “Hạnh phúc một tang gia” cùng cảnh hạ huyệt cụ cố Tổ.
2. THÂN BÀI
Tóm tắt qua diễn biến đoạn trích
Con người trong cảnh hạ huyệt:
- Cậu Tú Tân: được dịp khoe máy ảnh cùng tài nghệ
- Cụ Hồng: ho khạc mếu máo, ngất đi
- Ông Phán mọc sừng: khóc tó, suýt ngã, dúi vào tay Xuân đồng bạc
- Xuân: đỡ ông Phán mọc sừng, giả bộ đau buồn.
Ý nghĩa: lật tẩy bộ mặt giả dối, bất hiếu, bất nhân, một xã hội không có tình người.
Một xã hội như vậy ắt phải xuống mồ, đây chính là huyệt chôn của chúng.
3. KẾT BÀI
Khẳng định tài năng của Vũ Trọng Phụng và giá trị của tác phẩm
PHÂN TÍCH CẢNH HẠ HUYỆT TRONG “HẠNH PHÚC MỘT TANG GIA”
Khi tang lễ diễn ra ở một nơi nào đó, không cần biết đó là đám tang của ai, được tổ chức to hay nhỏ, đông hay vắng, nhưng một điều có thể khẳng định đó là một nỗi đau thương tan tóc bao trùm lên đám tang ấy đặc biệt là đối với thân nhân người đã khuất sau đó là đến tới những họ hàng, anh em, bạn bè đến đưa tiễn. Nhưng nghịch lí hoàn toàn xảy ra ở đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” của Vũ Trọng Phụng. Đám tang cụ cố tổ không những không có một chút đau đớn thực tâm nào mà còn là hạnh phúc của không biết bao nhiêu người đông thời còn nực cười cho thiên hạ. Mà điều đáng cho người ta cười ra nước mắt nhất chính là cảnh hạ huyệt cuối đoạn trích.
Trong một gia đình bê bối với đám con cháu người thì hám lợi, hám tài, hám danh, kẻ thì vô nhân, vô nghĩa, cái chết của cụ cố tổ như làm “nhẹ lòng” biết bao nhiêu con người đang mong chờ nhiều điều sau cái đám tang hay ho ấy. Không chỉ là vì tờ chúc thư được đi vào thực hành chứ không còn lí thuyết viển vông như trước nữa mà còn vì những sự mà con cháu ông ta muốn thể hiện ở “một cái đám ma to”. Thế là từ việc lo ma chay đến lúc làm lễ, rước quan tài đều trong những cảnh “rộn ràng” đến lố bịch, nhưng đỉnh cao của mọi trò vô nhân đạo được thể hiện một cách “kín đáo” không che đậy ở cảnh hạ huyệt.
Hạ huyệt chính là thao tác, công việc, là nghi lễ cuối cùng đối với người đã khuất. Sau khi hạ huyệt, người trong quan tài giống như đã yên vị tại “nơi ở mới” trong thanh thản. Người ta thường thực hiện nghi lễ bằng tất cả những gì trang nghiêm nhất, tôn trọng nhất và cả sự đau đớn khi từng nắm đất đổ xuống lấp đi chiếc quan tài có người thân mình đang yên nghỉ. Ấy vậy mà mọi sự khác biệt ở cảnh hạ huyệt của cụ cố tổ. Cậu Tú Tân “thấp thỏm” cả ngày nay chỉ để khoe cái máy ảnh mới cùng tài năng chụp ảnh siêu việt của mình. Và có lẽ cảnh hạ huyệt này chính là cảnh “đáng chụp nhất” trong đám tang, nên lúc hạ quan tài, cậu đã “bắt bẻ từng người một, hoặc chống gậy, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này, như thế nọ,… để chụp ảnh kỉ yếu”. Thành ra mọi sự bi lụy đau buồn trông rất đạo mạo và đúng kiểu cách ấy cũng chỉ là những trò diễn cốt sao cho có tấm ảnh đẹp để làm kỉ niệm, để khoe thành tích.
Cụ cố Hồng thì không lộ liễu như vậy. Vẫn cái vẻ đau khổ như từ ngày cụ cố tổ đi, lúc nào khuôn mặt cụ cũng tỏ ra đúng mình là một đứa con trai đạo hiếu, thậm chí còn ho khạc, ngất đi trông đúng kiểu cách một đứa con có hiếu. Ông Phán mọc sừng còn tỏ ra nhiều sự tình hơn cả. Mỗi khi thấy cụ cố Hồng có vẻ muốn ngất là ông ta cũng đứng bên cạnh kêu: “Hứt!... Hứt!... Hứt!…” Làm cho ai cũng phải để ý đến ông cháu rể quý hóa ấy. Ông ta khóc đến nỗi đứng không vững muôn ngất đi khiến cho Xuân Tóc Đỏ đứng bên cạnh phải đỡ. Nhưng thực chất ông ta chỉ tiện cớ đó mà dúi vào tay Xuân một tờ giấy bạc năm đồng gấp tư. Ông này quả là một tay “có tính toán” ngay trong lúc huyệt được hạ mà ông ta còn “nhớ” ra chuyện phải “đền ơn Xuân” về phần tài sản được chia thêm do “có được cái sừng trên đầu”. Vô hình chung, chúng đã biến thời khắc hạ huyệt thiêng liêng thành nơi đổi chác, buôn bán trắng trợn. Tên Xuân là nguyên nhân trực tiếp gây ra cái chết của cụ cố tổ thì như trở thành anh hùng của cả cái đại gia đình tha hóa này. Đọc đến đây, ta nhận ra cái lỗ huyệt định đặt quan tài cụ cố tổ kia có lẽ là lỗ huyệt được đào cho cả gia đình này hay là đào cho cả một cái xã hội lố lăng, trắn trợn, vô tình này. Những lời khóc của ông Phán mọc sừng: “Hứt!... Hứt!... Hứt!…” kia như là tiếng lòng của tác giả đang dậy sóng, muốn hất tung cả cái xã hội chó để xuống huyệt mồ, mà một xã hội tha hóa đến cùng kiệt như vậy, sớm muộn cũng đi xuống mồ mà thôi. Đây rõ không chỉ là đám tang cụ cố tổ mà còn là đáng đưa cả một lớp xã hội hồn ma về với địa ngục!
Cảnh hạ huyệt được Vũ Trọng Phụng miêu tả ngắn gọn với những phác chính về con người nhưng nổi hẳn lên cả một xã hội lòng người rộng lớn và phê phán gay gắt một lũ người vô nhân tính, trào phúng một xã hội mà con người tự đào mồ cho mình để tự đi xuống cái mồ chết chóc thời đại ấy.
