Các dạng bài tập este thông thường thường dùng các công thức:
+ Bảo toàn khối lượng.
+ Bảo toàn $O$ cho phản ứng cháy: $n_{O\rm este}+2n_{O_2}=2n_{CO_2}+n_{H_2O}$
+ Bảo toàn $C, H, Na$ cho phản ứng cháy este, ancol, muối.
+ $n_{COO}=n_{NaOH}+n_{KOH}$ (nếu có)
+ $n_{NaOH}=3n_{C_3H_5(OH)_3}=n_{\text{muối}}$ (với phản ứng xà phòng hoá triglixerit)
+ $n_{CO_2}-n_{H_2O}=(k-1)n_{\text{chất}}$ (dành cho phản ứng đốt cháy $C, H, O$ với $k$ là độ bất bão hoà của chất đem đốt). Nếu có nhiều nhất: $n_{CO_2}-n_{H_2O}=\sum (k-1)n_{\text{chất}}= (k_1-1)n_{\text{chất 1}}+(k_2-1)n_{\text{chất 2}}+(k_3-1)n_{\text{chất 3}}+...$
+ $n_{H_2}=n_{Br_2}$ với phản ứng làm no.
Các bài este khó cần phải biện luận (tuỳ bài xử lí). Thường dùng số C trung bình; sử dụng đồng đẳng hoá; sử dụng dồn chất;...
* Ví dụ: Thuỷ phân hoàn toàn hỗn hợp hai este $X$ (no, đơn chức, mạch hở) và este $Y$ (no, tạo bởi axit hai chức và ancol đơn chức, mạch hở) vừa đủ $0,4$ mol $NaOH$ thu được hh $A$ (1 ancol là ancol isopropylic và $0,2$ mol hai ancol đồng đẳng liên tiếp) và hh $B$ gồm hai muối. Đốt cháy $A$ thu được $0,9$ mol $CO_2$. Đốt cháy $B$ thu được $H_2O$, $Na_2CO_3$ và $0,3$ mol $CO_2$. Biết $X$ có mạch cacbon phân nhánh. Xác định CTCT $X$ và $Y$?
Đáp án: $X: HCOOCH(CH_3)-CH_3; Y: CH_3OOC-CH_2-COOC_2H_5$
