1
tại thời điểm giữa thế kỉ XIX Việt Nam không có đầy đủ những điều kiện cơ bản đảm bảo cho cuộc cải cách diễn ra thành công:
- Kinh tế khủng hoảng trầm trọng, mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa không phát triển được
- Xã hội bất ổn, phong trào đấu tranh chống triều đình dâng cao
- Triều đình Nguyễn bạc nhược, bảo thủ, khước từ những cải cách duy tân
- Thực dân Pháp đã nổ súng xâm lược Việt Nam nên những cải cách khó lòng thực hiện được
2
Nhận định trên là không chính xác vì tại thời điểm giữa thế kỉ XIX Việt Nam không có đầy đủ những điều kiện cơ bản đảm bảo cho cuộc cải cách diễn ra thành công:
- Kinh tế khủng hoảng trầm trọng, mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa không phát triển được
- Xã hội bất ổn, phong trào đấu tranh chống triều đình dâng cao
- Triều đình Nguyễn bạc nhược, bảo thủ, khước từ những cải cách duy tân
- Thực dân Pháp đã nổ súng xâm lược Việt Nam nên những cải cách khó lòng thực hiện được
3
Địa chủ phong kiến:
- Một bộ phận địa chủ phong kiến đầu hàng làm tay sai, cấu kết với đế quốc để áp bức, bóc lột nhân dân, số lượng ngày càng tăng thêm.
- Địa vị kinh tế được tăng cường, nắm trong tay nhiều ruộng đất, nắm chính quyền ở các địa phương.
- Một số địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
4
1. Phong trào Đông Du ( 1905-1909) :
* Đón nhận con đường cứu nước theo hướng dân chủ tư sản , Phan Bội Châu sang Nhật cầu viện vì:
+ Nước Nhật cùng màu da, cùng văn hóa Hán học .
+ Đi theo con đường tư bản Châu Âu đã giàu mạnh .
+ Đánh thắng đế quốc Nga .
* Năm 1904 Phan Bội Châu lập Hội Duy Tân với chủ trương: đánh Pháp lập nước Việt Nam độc lập theo hướng dân chủ tư sản
* Năm 1905 Phan Bội Châu sang Nhật nhờ giúp đánh Pháp ,đưa người sang Nhật học đó là phong trào Đông Du ( 200 người )
* 9-1908 Pháp- Nhật cấu kết trục xuất người Việt Nam và Phan Bội Châu ra khỏi Nhật .
* Hội Duy Tân ngừng hoạt động , phong trào Đông Du tan rã
* Tác động : khuấy động lòng yêu nước , cổ vũ tinh thần dân tộc .
* Chủ trương bạo động vũ trang để giành độc lập là đúng, nhưng tư tưởng cầu viện là sai.
Một số lưu học sinh trong phong trào Đông Du(1905-1909)
2. Đông Kinh Nghĩa Thục 1907 :
* Tại Bắc Kỳ có cuộc vận động cải cách văn hóa xã hội theo lối tư sản
* Tháng 3-1907 Lương văn Can, Nguyễn Quyền ,Lê Đại , Vũ Hoành mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục tại Hà Nội sau đó lan rộng ra ngoại thành và nhiều tỉnh
* Mục đích : nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài,bồi dưỡng lòng yêu nước .
* Hình thức và nội dung hoạt động :
-Học phổ thông các bài : địa lý, lịch sử, khoa học thường thức .
-Diễn thuyết , bình văn , xuất bản sách báo nhằm bồi dưỡng lòng yêu nước , truyền bá nội dung học tập và nếp sống mới .
-Trường mở rộng ra các tỉnh, số học sinh lên tới 1.000 người .
-Tháng 11- 1907 , thực dân Pháp giải tán Đông Kinh Nghĩa Thục , tịch thu sách vở tài liệu , Lương văn Can , Hoàng Tăng Bí… bị bắt.
+ Tác động :là một tổ chức cách mạng , nâng cao lòng yêu nước ,phát triển văn hóa , giáo dục tư tưởng chống phong kiến hủ lậu ,hỗ trợ phong trào Đông Du và Duy Tân
5
Cuộc vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX đã gắn việc đánh đuổi Pháp với cải biến xã hội, đây là 2 mặt của quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc. Tiêu biểu là:
- chủ trương động đuổi Pháp.
- Chu chủ trươngcải để độ vua vàbọn phong hủ xem đó làđộclập.
