Cái cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
Chú tôi hay tửu hay tăm,
Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.
Ngày thì ước những ngày mưa.
Đêm thì ước những đêm thừa trống canh.
Bài thơ trên là lời của cái cò đi hỏi vợ là cô yếm đào cho chú của mình. Cái cò ở đây là đại diện cho những nông dân chăm chỉ, những người lao động luôn hết mình vì công việc. Thế nhưng người chú lại là người biếng làm, nhác việc. Lời hỏi của cái cò như là một lời cười nhạo trước sự lười biếng của người chú. Câu trước cái cò hỏi vợ cho chú mình còn lời thứ hai nói về những tật xấu của người chú. Chú là người thường xuyên rượu chè. Khi những người lao động đang bán lưng cho đất bán mặt cho trời, chịu những cái nóng bức của thời tiết khắc nghiệt ra sức làm lụng vất vả thì người chú chú lại sung sướng nằm ngủ ở nhà. Và chính lời ước của người chú đẹp càng làm cho sự lười biếng trở nên rõ nét. Tưởng đâu chú ước những gì to lớn ai ngờ chỉ ước không phải làm. Toàn là những suy nghĩ muốn được hưởng thụ mà không phải trả giá bất cứ gì. Trong thơ ta có thể thấy được hai hình ảnh đối lập nhau. Một bên là cái cò trò luôn siêng năng, miệt mài lao động ảnh còn một bên là người chú chú chỉ biết ăn chơi hưởng thụ. Vái cò mai mối người con gái đẹp nết na là cô yếm đào cho người chú chú chính là sự mỉa mai, giễu cợt. Qua đó phê phán những người chỉ biết há miệng chờ sung, không tự tay mình nỗ lực làm việc. Khuyên người ta khi sống phải biết lao động. Đồng thời cũng nói lên cuộc sống của những người phụ nữ nữ bất hạnh, đau khổ khi gặp phải người chồng như vậy, không được lựa chọn hôn nhân cho mình.
