Trong cuộc sống mỗi người đều có những quan niệm, những cách sống riêng của mình. Mỗi cách sống đã làm nên vẻ phong phú đa dạng của cuộc đời. Nhà thơ Thanh Hải đã từng quan niệm mỗi người nên sống đẹp như “mùa xuân nho nhỏ” và cống hiến cho đời không ngừng nghỉ: “Một mùa xuân nho nhỏ, Lặng lẽ dâng cho đời, Dù là tuổi hai mươi, Dù là khi tóc bạc”. Nhà văn nước Nga, Ôt-tơ-rốp-xki, đã từng viết: “Mỗi người chỉ sống có một lần, phải sống sao để đến khi nhắm mắt xuôi tay, ta không xót xa hối tiếc về những năm tháng đã sống hoài sống phí”... Một nhà thơ nước ngoài khác quan niệm rằng: “Cho đi mà không nhận lại mới là hạnh phúc lâu dài”. “Cho là biết trao đi, dâng tặng những gì quý giá của bán thân cho người khác, biết hy sinh cống hiến những gí tốt đẹp nhất của mình dành cho gia đình, bạn bè, xã hội... Còn Tố Hữu, con chim đầu đàn của thơ ca hiện đại Việt nam, lại cho rằng: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Liên hệ với cuộc đời của ông ta thấy đó vừa là mục tiêu sống vừa là quan niệm sống riêng của một con người có lí tưởng sống cao cả tuyệt đẹp đáng để chúng ta cùng suy nghĩ.
Trước hết ta cùng tìm hiểu nội dung ý nghĩa của câu nói. “Sống” không chỉ đơn thuần là quá trình ăn uống, thở và tồn tại mà là quá trình giao hòa với xã hội cùng góp phần công sức để đưa xã hội đi lên. Trong mối giao hòa đặc biệt ấy mỗi người không phải chỉ biết “nhận” mà phải biết “cho”đi nhiều hơn. Bởi vì “nhận” là hưởng thụ quyền lợi, là cách sống chỉ biết mình mà quên người, một cách sống ích kỉ hẹp hòi bản vị. Sống không phải chỉ biết hưởng thụ không thôi mà cần phải biết “cho” đi, tức là biết cống hiến, biết quan tâm đến người khác, biết sống vì mọi người xung quanh. Giữa “cho” và “nhận” luôn có mối quan hệ khắng khít với nhau. Muốn nhận được điều tốt đẹp ta phải biết “cho” đi những điều tốt đẹp hơn gấp bội lần.
Vì sao “sống là cho không chỉ nhận riêng mình”? Bởi thành quả của mỗi người nhận được trong cuộc sống không phải tự nhiên mà có mà nó phải trái qua một quá trình gian lao khổ cực. Ngoài sự cố gắng nỗ lực của bản thân còn là sự hy sinh cống hiến của bao người.Vậy nên chúng ta “nhận” mà không “cho” thì lấy đâu ra thành quả khác để hưởng thụ. Hơn nữa, cho đi là một biếu hiện của cách sống đẹp, cách sống biết quan tâm đến người khác. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để làm nên sức mạnh duy trì cuộc sống. Biết quan tâm giúp đỡ người khác để cuộc sống thêm xanh, thêm vui và có ý nghĩa hơn.
Chúng ta có thế “cho” đi bằng nhiều hình thức như cho về vật chất hoặc sẻ chia về mặt tinh thần. Sống cần phải biết xác định rõ quyền hạn và trách nhiệm của mình để thức hiện đúng đắn nhiệm vụ của mình và đặt quyền lợi tập thể lên trên quyền lợi cá nhân “một người vì mọi người”, biết quên đi nỗi buồn của bản thân để vui cùng niềm vui của mọi người đó cũng là một trong những cách “cho” riêng của nhiều người.Và khi đã cho đi thì đừng toan tính sẽ nhận lại được cái gì mà hãy “cho” đi một cách tự nguyện và thật tâm.Chúng ta cũng phải biết kết hợp hài hòa giữa quyền lợi và trách nhiệm giữa “cho” và “nhận”, phải nhận thức rõ được niềm hạnh phúc của bản thân khi đem lại hạnh phúc cho người khác là như thế nào.“Bạn sẽ thấy niềm vui khi đỡ người khác bằng cả tấm lòng” (Poul Newman). Chúng ta sống và có quyền “nhận” nhưng đừng bao giờ quên trước khi “nhận” bạn phải xem bạn đã “cho” được những gì để xứng đáng “nhận” hay chưa.
Chúng ta ai cũng biết đến một người luôn cho đi luôn yêu thương, luôn hy sinh hạnh phúc của mình vì những đứa con trong đất nước Việt Nam. Đó là vị cha già Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của dân tộc, Người là vầng dương tỏa sáng khắp muôn nơi, Người luôn cho đi tất cả những gì bản thân mình có đế đem lại cuộc sống yên bình ấm no cho nhân dân. Cuộc đời bảy mươi chín mùa xuân của Bác là bài ca bất tử về sự hy sinh cống hiến cao cả cho nhân dân cho nước, Bác đã phải xa quê hương, gia đình, người thân bạn bè để ra đi tìm đường cứu nước với biết bao gian lao vất vả, luôn kề cận bên sự nguy hiểm rình rập nhưng với một khát khao cháy bỏng Bác đã cam chịu và vượt qua tất cả để rồi giải phóng dân tộc khói xiềng xích nô lệ của thực dân giành chủ quyền độc lập tự do cho đất nước cho dân tộc.Sau ngày độc lập Bác kêu gọi đồng bào cả nước mỗi tuần nhịn ăn một bữa để góp phần cứu đói và Bác là người gương mẫu thực hiện đầu tiên. Cũng sau khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng trong cuộc sống thời bình, bác vẫn sống trong căn nhà sàn đơn sơ, ăn uống thanh đạm như bao người khác. Bác vẫn đau đáu trong mình một tâm huyết mà suốt đời bác phấn đấu để biến thành hiện thực là làm sao giữ vững được chủ quyền độc lập, tự do thiêng liêng của đất nước, dân tộc, chiến đấu quét sạch giặc ngoại xâm, giải phóng miền nam thống nhất đất nước.Tư tưởng phẩm chất đạo đức tuyệt vời cao quí, tuyệt vời trong sáng của chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi là bài học nhân sinh sâu sắc, là bài học về cách “cho” cao cả và lớn lao mà chúng ta vẫn phải cố gắng noi theo.
Trước đó là Nguyễn Đình Chiếu. Cả cuộc đời của ông cũng gặp vô vàn khó khăn lận đận, tuy học rộng tài cao nhưng con đường thi cứ của ông cũng không mấy thuận lợi. Năm 1849 ông sắp thi thì nhận được tin mẹ mất, ông bỏ thi về Nam để chịu tang mẹ. Dọc đường vất vả, lại thương mẹ khóc nhiều nên ông bị đau mắt nặng và sau đó thì bị mù cả hai đôi mắt.Nhưng ông không hề đầu hàng trước số phận mà vẫn khao khát cống hiến, khát khao làm được những điều tốt đẹp cho đời. Tuy mù lòa nhưng ông vẫn tìm cách sống có ích cho đời, tìm cách “cho đi”, vừa dạy học vừa bốc thuốc chữa bệnh cho dân, vừa làm thơ khuyến khích tinh thần đánh giặc ngoại xâm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân pháp ở Gia Định vào năm 1859. Trong cuộc sống gặp nhiều khó khăn bất hạnh nhưng Nguyễn Đình Chiếu cũng luôn vì nhân dân và đất nước, ông đã quên đi hạnh phúc của cá nhân, ông đã hy sinh tất cả với mong muốn đem lại cuộc sống yên bình, hạnh phúc cho nhân dân. Cả cuộc đời ông luôn “cho” và chỉ biết “cho” chứ không hề nhận.
Trong cuộc sống hiện nay cũng có rất nhiều bạn trẻ sẵn sàng hy sinh bản thân đẻ cống hiến hết sức mình cho tổ quốc. Những hoạt động tổ chức nhân đạo luôn giúp đỡ những người dân khó khăn.Các cá nhân tổ chức đã và đang cùng nhau chung tay góp sức tổ chức những chương trình nhân đạo “trái tim cho em”, “trái tim không tật nguyền”, những hoạt động cứu trợ đồng bào thiên tai bão lũ, hỗ trợ, giúp đỡ những nạn nhân chất độc màu da cam.... Ngoài ra còn có những hoạt động đền ơn đáp nghĩa, xây dựng nhà tình thương xóa bỏ nhà tranh tre dột nát.Tất cả những hành động cao cả đó của biết bao con người đều là những cách sống đẹp, những cách sống luôn vì mọi người, sẵn sàng cống hiến mình cho xã hội.
Nhưng cũng thật đáng buồn đáng chê trách những con người sống vô cảm, sống chỉ biết “nhận” chứ không hề “cho”. Đó là lối sống “Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau” mà ông cha ta đã chỉ trích phê phán. Sống mà chỉ biết hướng thụ, luôn tính toán cạnh tranh để nhận về mình những điều tốt nhất mà bỏ qua nỗi buồn, sự bất hạnh của người khác. Những con người ấy chỉ biết vì bản thân mình, chỉ biết hưởng thụ thì đó là những con người ích kỉ vô hồn. Xét về đạo lí thì đó là những con người sống vô ơn bội nghĩa, xét về quy luật xã hội thì đó là những con người sống lạc hậu cố kìm hãm sự phát triển của đất nước.
Tóm lại, câu chuyện trên đã thể hiện một quan niệm sống phù hợp với đạo đức con người trong mọi thời đại. Đây là một quan niệm sống đẹp góp phần đưa xã hội ngày một đi lên mà chúng ta cần ghi nhớ và thực hiện. Chúng ta cần phải sống vì người khác, phải biết “cho” đi vì “cho đi là còn mãi”.
