- Châu Á:
+ Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Á giành thắng lợi ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sau đó, lại tiếp tục đấu tranh chống sự xâm lược trở lại của thực dân phương Tây. VD: các nước Đông Dương.
+ ASEAN được thành lập và hoạt động có hiệu quả.
+ Sau khi giành được độc lập, nhiều nước đã đạt được sự tăng trường nhanh chóng về kinh tế. Như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a, Thái Lan => Nhiều người dự đoán “thế kỉ XXI sẽ là thế kỉ của châu Á”.
- Châu Phi:
+ Sau khi giành độc lập, châu Phi tiếp tục đấu tranh chống chế độ Apacthai.
+ Các nước châu Phi bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước, nhưng chưa thay đổi được tình trạng đói nghèo, lạc hậu.
+ Từ cuối những năm 80, tình hình châu Phi ngày càng khó khăn và không ổn định như: Xung đột, nội chiến, đói nghèo, nợ nần vả bệnh tật...
- Mĩ Latinh:
+ Nhân dân các nước Mĩ La-tinh đấu tranh lật đổ chính quyền độc tài phản động thân Mĩ, thành lập chính phủ dân tộc - dân chủ.
+ Từ đầu những năm 90 của thế ki XX, tình hình kinh tế, chính trị ở nhiều nước Mĩ La-tinh gặp khó khăn, căng thẳng, do Mĩ tăng cường chống lại phong trào cách mạng ở Grê-na-đa, Pa-na-ma uy hiếp và đe dọa cách mạng Ni-ca-ra-goa, tìm mọi cách phá hoại chế độ XHCN ở Cu Ba.
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước Ăngôla (11/1975), Môdămbích (6/1975) và Ginê Bít-xao (9/1974) nhằm lật đổ chế độ thống trị của Bồ Đào Nha.
- Đến đầu những năm 60, nhân dân 3 nước này đã tiến hành đấu tranh vũ trang.
- Tháng 4/1974, chính quyền mới ở Bồ Đào Nha đã trao trả độc lập cho 3 nước này.
=> Như vậy sự tan rã cuả thuộc điạ Bồ Đào Nha là thắng lợi quan trọng cuả phong trào giải phóng dân tộc.
* Giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX:
- Cuối những năm 70, chủ nghĩathực dân tồn tại dưới “hình thức chế độ phân biệt chủng tộc A-phác-thai”. Sau nhiều năm, chính quyền thực dân đã phải xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc của những người da đen.
=> Như vậy hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc đã bị sụp đổ hoàn toàn.
