Văn học là gì?
Văn học là một hình thức được các nhà văn sáng tác, tái hiện lại các vấn đề, sự vật hiện tượng trong đời sống xã hội – con người. Văn học có được là dựa vào phương thức sáng tạo ở sự hư cấu, nội dung thể hiện qua ngôn ngữ ở từng đề tài sáng tác. Chính vì thế, cũng có khá nhiều ý kiến đưa ra khái niệm về văn học hiểu chung cùng với khái niệm của văn chương và được dùng một cách lẫn lộn.
Tuy vậy, nhìn tổng quát thì khái niệm của văn học sẽ có nghĩa rộng hơn rất nhiều so với văn chương. Bởi văn chương chỉ nhấn mạnh nhiều đến tính thẩm mỹ, sự sáng tạo văn học cũng như phương diện ngôn ngữ và nghệ thuật của ngôn từ. Đặc biệt hơn, văn chương thì dùng ngôn ngữ làm phương tiện chính để xây dựng lên hình tượng của nhân vật, phản ánh cũng như biểu hiện đời sống nhân vật. Còn văn học, ngoài ngôn ngữ thì nó còn có thêm nhiều yếu tố khác, giúp làm nổi bật lên nội dung của tác phẩm.
Văn học có khá nhiều thể loại, trong đó gồm có: truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch, thơ, lý luận phê bình.
Nói về lịch sử hình thành văn học, thì nó đã có từ rất lâu đời. Theo năm tháng, văn học ngày càng phát triển với văn học dân gian (còn gọi là văn học truyền miệng) với văn học viết. Trong đó, văn học viết có lịch sử phát triển dựa vào dạng văn xuôi hoặc thơ và đây chính là các nguồn tài liệu – thông tin đưa tới người đọc, người nghe sự sáng tạo, giải trí và sảng khoái.
Tuy nhiên, các bạn lưu ý là không phải tất cả các văn bản viết đều được xếp vào dạng văn học nhé. Bởi có một vài tài liệu, được ghi chép lại rồi biên soạn để trở thành dữ liệu thì đó không phải là văn học.
Yếu tố cơ bản thể hiện trong tác phẩm văn học
Đối với một tác phẩm văn học, các yếu tố cơ bản sẽ được thể hiện gồm có: đề tài, chủ đề, tương tưởng văn học, nhân vật văn học, kết cấu và ngôn từ nghệ thuật. Sự kết hợp của những yếu tố này, sẽ giúp làm nổi bật lên nội dung trong tác phẩm văn học.
Đề tài: Đề tài mà những nhà văn họ lựa chọn để thể hiện trong tác phẩm của mình chính là các hiện tượng đời sống. Họ sẽ dùng lời văn của mình để miêu tả và phản ánh một cách trực tiếp trong tác phẩm. Đề tài chính là phương tiện khách quan, thể hiện nội dung của tác phẩm.
Chủ đề: Trong tác phẩm văn học tác giả sẽ xây dựng lên các vấn đề cơ bản, rồi chỉ ra vấn đề trung tâm. Từ các yếu tố này, tác sẽ nêu lên sự nổi bật của chủ đề, đặt ra cách thể hiện tác phẩm với những nội dung cụ thể nhất.
Tư tưởng tác phẩm văn học: Với một tác phẩm văn học, tư tưởng trong đó thể hiện sự nhận thức, đưa ra các lý giải và thái độ cho toàn bộ nội dung. Từ đó, giúp nội dung được cụ thể hóa và trở nên sống động hơn, các vấn đề nhân sinh cũng tích cực hơn trong cảm nhận của người đọc.
Nhân vật văn học: Đối với nhân vật thể hiện trong tác phẩm văn học, sẽ được miêu tả một cách cụ thể. Với một nhân vật văn học, họ có thể có tên riêng hoặc là không có tên. Nhân vật văn học đôi khi được dùng với một khái niệm ẩn dụ, nó sẽ chẳng nói đến một ai cụ thể mà thay vào đó là sử dụng nhân vật hiện tượng nổi bất ở trong tác phẩm là nhân vật chính. Ví dụ: trong tác phẩm “Đất nước đứng lên” của nhà văn Nguyên Ngọc thì “Nhân dân – chính là nhân vật chính” của bài văn.
Kết cấu: Đây là toàn bộ các tổ chức có tính phức tạp – sinh động trong tác phẩm văn học. Tuy nhiên, khi tìm hiểu về kết cấu văn học các bạn nhớ phải phân biệt rõ bố cục với lại kết cấu. Bởi bố cục được dùng để nói đến sự sắp xếp và phân bổ những chương – đoạn, bộ phận của một tác phẩm ở trình tự nhất định. Còn kết cấu thì thể hiện nội dung rộng rãi và phức tạp hơn. Trong kết cấu có sự thể hiện cả tính nghệ thuật, kiến trúc của tác phẩm, còn bố cục chỉ là một phương diện mà kết cấu thể hiện.
Ngôn từ nghệ thuật: Đó chính là những lời văn, cách diễn đạt tác giả sử dụng để làm nổi bật lên nội dung của bài văn đó. Trong đó, nghệ thuật được tác giả vận dụng khá nhiều từ miêu tả, tự sự,… đến tường thuật. Một tác phẩm muốn đi sâu vào lòng người đọc, ngoài nội dung, chủ đề hay thì ngôn từ nghệ thuật chiếm vai trò khá quan trọng và cần thiết.
Kết luận
Từ nội dung bài viết, các bạn đã có cho mình câu trả lời văn học là gì rồi đúng không ạ? Hy vọng với thông tin về yếu tố cơ bản thể hiện trong tác phẩm văn học, giúp bạn đọc có cái nhìn rõ nét hơn về văn học, từ đó nếu có ý tưởng và muốn viết văn thì áp dụng vào thực tế bài viết của mình. Khi nói về văn học, phần lớn mọi người đều công nhận với nhau văn học là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, những người sáng tác văn học được xem như một nghĩ sĩ đó các bạn ạ.
