I. Đọc-tìm hiểu chung:
1.Xuất xứ - Truyện ngắn được trao giải nhì trong cuộc thi thơ văn viết về quyền trẻ em tổ chức tại Thuỵ Điển 1992 của tác giả Khánh Hoài.
2.Đọc
3.Chú thích:(SGK)
4: Thể loại: -Truyện ngắn
-Kiểu văn bản: Nhật dụng
- Phương thức biểu đạt: Tự sự chính+miêu tả+biểu cảm
* Tóm tắt :
- Hai anh em Thành, Thuỷ chia đồ chơi theo yêu cầu của mẹ. Chúng nhường nhau đồ chơi và chúng không chịu nổi đau đớn khi phải chia rẽ 2 con búp bê. - Hai anh em đến trường chào cô giáo, chia tay cô và các bạn. Tình cảm thầy trò, bạn bè lưu luyến xúc động. - Hai anh em chia tay nhau, em theo mẹ về quê còn anh ở lại với bố .
- Bố cục : 3 phần
+ Từ đầu -> như vậy : chia búp bê
+ Tiếp -> cảnh vật : chia tay lớp học
+ Còn lại : anh em chia tay
* Chủ đề :Truyện viết về cuộc chia tay đau đớn, cảm động của 2 anh em Thành và Thuỷ, khi cha mẹ li hôn
II. Đọc- hiểu văn bản :
1 – Cảnh chia đồ chơi của Thành và Thủy :
Nguyên nhân:Bố mẹ li hôn-> Thành, Thuỷ chia li->Búp bê chia tay
Mẹ giục chia đồ chơi
Thuỷ:
-Run lên bần bật,kinh hoàng,tuyệt vọng . Hai bờ mi sưng mọng vì khóc nhiều
Đêm qua khóc nức nở,tức tưởi
Thành:
cắn chặt môi , nước mắt tuôn ra như suối .
=> Tâm trạng đau đớn tuyệt vọng,hai anh em đã trải qua những giây phút buồn khổ đến mức sợ hãi trước những hiện thực phũ phàng
-> Sử dụng 1 loạt các động từ - tính từ kết hợp với phép so sánh làm nổi rõ tâm trạng của nhân vật. -Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật:
+ Miêu tả tâm lí tinh tế,phù hợp
- Em còn nhỏ dại nên nỗi đau chia cắt đã dẫn đên sự sợ hãi, kinh hoàng
- Anh lớn hơn ,khôn hơn nên kìm nén nỗi đau vì thương em, không muốn em thêm hoang mang lo lắng
-> Cùng một nỗi đau nhưng cách biểu hiện tâm lí khác nhau.
* Tình cảm của 2 anh em :
- Thuỷ : vá áo cho anh, bắt con vệ sĩ gác cho anh .
- Thành : chiều nào cũng đi đón em, nhường đồ chơi cho em.
=> Tình cảm yêu thương gắn bó và luôn quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau
* Chia búp bê :
- Thành : lấy 2 con búp bê đặt sang 2 phía.
- Thuỷ tru tréo lên giận dữ ...
=> không muốn chia rẽ búp bê, không muốn chia rẽ anh em .
=> Ca ngợi tình cảm trong sáng cao đẹp của tuổi thơ.
2. Cuộc chia với tay lớp học :
- Em không được đi học nữa
- Cô Tâm sửng sốt . “ Trời ơi ! ”, cô Tâm tái mặt và nước mắt giàn giụa
- Lũ bạn khóc một lúc một to
=> Gợi sự cảm thông, xót thương cho hoàn cảnh bất hạnh của Thuỷ .
->Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế,linh hoạt.
-> Lựa chọn tình huống hợp lí.Qua lời nói,hành động và những nét tâm trạng
->Miêu tả đối lập giữa ngoại cảnh và tâm cảnh
* Tác dụng: Khắc sâu cảnh ngộ éo le,trớ trêu, bất thường của Thành và Thuỷ
- Tô đậm nỗi đau đớn buồn khổ,tuyệt vọng cô đơn của nhân vật.
3 Cuộc chia tay của 2 anh em :
+ Thuỷ: - Như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá
- Ôm ghì con vệ sĩ, hôn gấp gáp lên mặt nó
- Khóc nấc lên, nắm chặt tay anh dặn dò
+ Thành: Khóc nấc lên, mếu máo, đứng như chôn chân xuống đất, nhìn theo cái bóng bé nhỏ, liêu xiêu của em
=> Tình anh em không thể chia lìa . => Cảnh giã biệt thật đau lòng, đã thể hiện tất cả nỗi đau và tình anh em trong bi kịch gia đình => Tiếng khóc đớn đau của NV cũng là tiếng khóc đớn đau, đồng cảm của nhà văn. tất cả đã lay động trái tim người đọc
=>Nhà văn đã kết thúc bằng sự đối lập hoàn cảnh giữa những con búp bê và người: 2 con búp bê không phải chia tay nhờ chính tấm lòng nhân hậu của bé Thuỷ. Còn anh em họ lại phải chia tay trong nỗi đau đớn đến tái tê. Nhà văn như muốn xoáy sâu nỗi đau đó vào lòng người đọc và nhắc nhở mỗi người: Hãy vì hạnh phúc tuổi thơ mà giữ gìn bảo vệ hạnh phúc gia đình.
III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật
: - Kể theo ngôi thứ nhất,trật tự kể linh hoạt, giúp tác giả thể hiện được 1 cách sâu sắc những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân vật .
- Tự sự kết hợp với miêu tả để biểu cảm miêu tả qua so sánh và sử dụng 1 loạt ĐT
- TT làm nổi rõ tâm trạng của nhân vật.
- Miêu tả tâm lí nhân vật.Chọn tình huống hợp lí,miêu tả tâm lí phù hợp
2.Nội dung:
* Ghi nhớ: (sgk- 27)
-Tác giả là người yêu mến trẻ em, luôn mong muốn trẻ em được hạnh phúc .
- Chúng ta cần phải biết trân trọng giữ gìn hạnh phúc gia đình .
