Qua những bài ca dao than thân, cuộc sống của người dân lao động hiện lên một cách rõ nét:
- Cuộc đời lận đận, vất vả, trắc trở, ngang trái vì gặp quá nhiều khó khăn: “lên thác xuống ghềnh”, “bể đầy”, “ao cạn” của người nông dân trong xã hội cũ.
- Thân phận, cuộc đời cay đắng nhiều bề: bị kẻ khác bòn rút sức lực; xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khó; cuộc đời phiêu bạt, lận đận, vô vọng;
- Thân phận thấp cổ bé họng, chịu bất công.
- Số phận bị phụ thuộc, không quyết định được cuộc đời mình của những người phụ nữ, sống cuộc đời trôi nổi, vô định…
- Các hình ảnh ẩn dụ so sánh: con cò, con tằm, con kiến tí ti, con hạc, con cuốc, trái bần,… đều là sự vật tầm thường, nhỏ bé, tội nghiệp giống như cuộc đời và số phận của những người nông dân trong xã hội cũ.
