Hồ Xuân Hương là nhà thơ Nôm nổi tiếng của dân tộc, bà sống vào khoảng cuối thế kỉ 18, đầu thế kỉ 19. Bà được mệnh danh là “ Bà chúa thơ Nôm” và được coi là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam.
Thân thế và cuộc đời Hồ Xuân Hương đến nay vẫn còn nhiều điều nghi vấn. Không biết chính xác được năm sinh, năm mất của bà, chỉ biết được bà sống trong thời kì Lê mạt Nguyễn Sơ – một giai đoạn với đầy những biến động của xã hội. Vào thời kì đó, cũng có những nhà thơ, nhà văn lớn như Nguyễn Du, Phạm Đình Hổ. Theo nhiều tài liệu thì Hồ Xuân Hương là con của Hồ Phi Diễn, quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
Xuất thân trong một gia đình phong kiến đã suy tàn nhưng vẫn có những năm tháng ấu thơ êm đềm ở Cổ Nguyệt đường ven Hồ Tây – chốn phồn hoa lúc bấy giờ. Bà tiếp xúc nhiều với nhân dân lao động nghèo và đặc biệt là những người phụ nữ bị áp bức trong xã hội. Bà là một người phụ nữ thông minh, có học và giao du rộng rãi với các nhà văn, nhà thơ thời bấy giờ. Là một phụ nữ tài hoa nhưng bà đường tình duyên gặp nhiều trắc trở, bất hạnh. Lấy chồng muộn, qua hai đời chồng, cả hai lần đều làm lẽ nhưng đều ngắn ngủi và không có hạnh phúc.
Những sáng tác của Hồ Xuân Hương không chỉ có giá trị sâu sắc về mặt nội dung mà còn cho thấy phong cách nghệ thuật hết sức độc đáo. Ở thơ của Hồ Xuân Hương có tình yêu về gia đình, quê hương, đất nước. Tuy nhiên, nét đặc sắc nhất làm nên thương hiệu của Hồ Xuân Hương đó là những bài thơ viết về những người phụ nữ có số phận bất hạnh, nổi trôi trong xã hội phong kiến. Phải chăng viết về cuộc đời họ cũng chính là viết về cuộc đời bà. Thơ Hồ Xuân Hương là sự kết hợp giữa sự hóm hỉnh sâu cay, nỗi đau cuộc đời và sự ngạo nghễ trong tinh thần. Đọc thơ của bà thấy sự táo bạo với nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo và những nét văn hóa dân gian thú vị. Các bài thơ được làm theo thể thất ngôn tứ tuyệt hoặc thất ngôn bát cú với ngôn ngữ mộc mạc và giản dị.
Những tác phẩm chính của bà đến nay được lưu truyền chủ yếu là những bài thơ Nôm với khoảng năm mươi bài được in trong tập thơ “ Xuân Hương thi tập”. Đây là tập thơ Nôm xuất sắc của nền văn học dân tộc. Ngoài ra còn có tập thơ “ Lưu Hương ký” có nội dung về tình yêu gia đình, đất nước, tuy nhiên nó không thể hiện rõ nét về tính cách cũng như phong cách nghệ thuật của Hò Xuân Hương.
