Đáp án đúng:
Giải chi tiết:Yêu cầu hình thức:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
Yêu cầu nội dung:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Kim Lân là cây bút chuyên viết truyện ngắn. Ông thường viết về nông thôn và người nông dân. Ông viết chân thật, xúc động về cuộc sống và người dân quê mà ông hiểu sâu sắc cảnh ngộ và tâm lí của họ - những con người gắn bó tha thiết với quê hương và cách mạng. Dù viết về phong tục hay con người, trong tác phẩm của Kim Lân ta vẫn thấy thấp thoáng cuộc sống và con người của làng quê Việt Nam nghèo khổ, thiếu thốn mà vẫn yêu đời; thật thà, chất phác mà thông minh, hóm hỉnh, tài hoa.
- Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc của Kim Lân in trong tập Con chó xấu xí (1962). Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết Xóm ngụ cư – được viết ngay sau Cách mạng tháng Tám nhưng dang dở và thất lạc bản thảo. Sau khi hòa bình lập lại (1954), ông dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết truyện ngắn này.
Cảm nhận về nhân vật Tràng
a. Giới thiệu chân dung lai lịch:
- Lai lịch: dân ngụ cư: tha phương cầu thực, không sống được ở quê mình nên tìm đến một vùng đất khác -> bị kì thị, phân biệt đối xử.
+ Không được chia ruộng đất
+ Không được sống cùng trong không gian của ngôi làng, phải sống ở rìa làng hoặc ngoài đê.
+ Không được tham gia bất cứ sinh hoạt cộng đồng nào của làng xã.
- Gia cảnh: nghèo
+ Gia đình chỉ có mẹ góa con côi, bố mất sớm.
+ Công việc bấp bênh, không ổn định: kéo xe bò thuê.
- Chân dung ngoại hình:
+ Hai mắt nhỏ tí gà gà đắm vào bóng chiều.
+ Hai bên quai hàm bạnh ra
+ Thân hình to lớn vập vạp
+ Vừa đi vừa lảm nhảm những điều mình nghĩ.
+ Ngửa mặt lên trời cười hềnh hệch.
è Có sức hấp dẫn với lũ trẻ con trong xóm chứ không phải các cô gái.
è Hội tụ đầy đủ các yếu tố bất lợi để có thể lấy được vợ.
b. Sự kiện mang tính bước ngoặt cuộc đời: Tràng “nhặt” vợ:
- Xuất phát từ những câu bông đùa: “Muốn ăn cơm trắng với giò. Lại đây mà đẩy xe bò với anh”
- Sự chia sẻ, thương cảm giữa những người đồng cảnh.
- Từ lời nói đùa của Tràng thị theo về thật.
c. Diễn biến tâm trạng:
* Chiều hôm trước:
- Trước khi dẫn nhau về:
+ Mua cho một cái thúng con mới.
+ Dẫn đi ăn một bữa no
+ Mua hai hào dầu.
è Từ con người thô kệch trở nên tâm lí, tinh tế.
- Trên đường về:
+ Phớn phở, tủm tỉm, sáng lấp lánh.
+ Mặt vênh vênh lên tự đắc với mình.
+ Như quên hết cảnh sống ê chề tăm tối hàng ngày… để sống với hạnh phúc mình đang năm giữ.
- Khi về đến nhà:
+ Bỗng cùng ngượng nghịu.
+ Đứng tây ngây giữa nhà, chợt thấy sờ sợ.
+ Tủm tỉm cười một mình, ngạc nhiên trong sung sướng.
- Khi giới thiệu với mẹ về nàng dâu mới:
+ Sốt sắng chờ mẹ về.
+ Khi bà cụ tứ trở về ríu rít vui mừng.
+ Giới thiệu vợ với mẹ một cách trân trọng.
+ Khi được đồng ý thì thở phào, người như nhẹ hẳn đi.
* Sáng hôm sau:
(+) Hạnh phúc đã khơi dậy ý thức bổn phận của người đàn ông trong gia đình.
- Tràng tỉnh dậy muộn -> dễ chịu, êm ái, lửng lơ như người từ trong giấc mơ đi ra -> ngỡ ngàng trước hạnh phúc mình đang nắm giữ.
- Tràng quan sát khung cảnh đang bày ra trước mắt mình, nhận thấy cảnh tượng thay đổi mới mẻ, khác lạ,
+Nhà cửa được dọn dẹp sạch sẽ hẳn.
+ Không khí gia đình: mẹ và vợ chung tay dọn dẹp, vun vén nhà cửa.
è Thức dậy trong Tràng nhiều cảm xúc:
- Thấm thía cảm động
- Bỗng thấy thương yêu, gắn bó.
- Vui sướng, phấn chấn.
è Nhận thức mới mẻ: nhận thấy có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này.
è Hành động: Xăm xăm chạy ra sân, muốn chung tay tu sửa căn nhà
è Muốn chung tay để nghênh đón tương lai tươi sáng đến với gia đình.
(+) Khao khát đổi đời:
- Quan tâm đến những chuyện ngoài xã hội: mạn Thái Nguyên Bắc Giang không đóng thuê mà còn phá kho thóc Nhật cha cho người đói.
è Nghĩ ngợi -> Nhớ lại -> Ân hận, tiếc rẻ.
- Hình ảnh đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới lẩn khuất, ẩn hiện trong trí óc Tràng. Hình ảnh lá cờ chính là tín hiệu cho tương lai tươi sáng. -> Người đọc tin tưởng Tràng sẽ đi theo Việt minh, theo cách mạng.
(*) Tổng hợp đánh giá:
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
+ Tạo dựng tình huống truyện độc đáo: Tràng nhặt vợ -> Làm tiền đề khăc họa tính cách, tâm lí nhân vật -> Nhân vật hiện lên nổi bật, sắc nét.
+ Khả năng khám phá và phân tích diễn biến tâm lí nhân vật điêu luyện, tài tình.
+ Sử dụng ngôn ngữ người nông dân rất tự nhiên, nhuần nhuyễn, đưa gôn ngữ đời sống của người dân vào trang văn -> nhân vật hiện lên chân thực, sống động.
- Giá trị nội dung tư tưởng mà nhân vật truyền tải:
+ Giá trị hiện thực: Phơi bày, phản ánh tình trạng khổ sở của người nông dân Việt Nam trong nạn đói năm 1945 trong tình cảnh 1 cổ 3 tròng.
+ Giá trị nhân đạo:
Cảm thông, thương xót trước nỗi khổ tận cùng của người dân Việt Nam trong nạn đói năm 1945
Lên án, tố cáo những thế lực đã gây ra thảm cảnh cho người dân Việt Nam: phong kiến tay sai, thực dân Pháp, phát xít Nhật.
Phát hiện và trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người dân Việt Nam trong tình cảnh khốn cùng: tấm lòng nhân hậu, khát khao hạnh phúc, tin tưởng vào tương lai.
Tìm thấy tia sáng cuối đường hầm, lối thoát đổi đời cho người dân.
Nhận xét về hình ảnh kết thúc truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
- Truyện kết thúc bằng chi tiết “Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới…”
- Hình ảnh kết thúc truyện cho thấy Tràng đã mơ hồ nhận ra là cần phải tham gia vào hành động chung dưới sự lãnh đạo của Việt Minh để tự giải phóng.
=> Như vậy trong truyện ngắn của mình, Kim Lân đã chỉ ra được con đường để người nông dân thoát khỏi tình trạng hiện thời.
