CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT

* Nguyên nhân sâu xa:

- Sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa ngày càng gay gắt là nguyên nhân cơ bản dẫn đến chiến tranh.

* Nguyên nhân trực tiếp:

- Sự hình thành hai khối quân sự đối lập, kình địch nhau: khối Liên minh (Đức, Áo - Hung, I-ta-li-a) và khối Hiệp ước (Anh, Pháp, Nga).

- Duyên cớ: Ngày 28-6-1914, Thái tử Áo-Hung bị một phần tử khủng bố ở Xéc-bi ám sát. Quân phiệt Đức, Áo-Hung chớp lấy cơ hội này để gây chiến tranh

Diễn biến 

Các nước bắt đầu vào chuẩn bị lực lượng, trang bị vũ khí hạng nặng và tập kết trong tâm thế sẵn sàng chiến đấu. Trong cuộc đua này, nước là kẻ hiếu chiến nhất và rõ ràng muốn cướp thật nhiều thuộc địa để mở rộng lãnh thổ. Đức đã liên kết với Áo và Hung, Ý để thành lập phe liên minh.

Bên đối kháng, nước Anh liên kết với Nga, Pháp ký nhiều hiệu ước thành lập Phe Hiệp Ước. Đến đầu thế kỉ 20 thì Châu Âu đã hình thành 2 khối quân sự mạnh đối đầu kịch liệt, tranh giành nhau, điên cuồng chạy đua vũ trang. Nhằm chia lại thế giới, người dân khắp nơi lo lắng vì ảnh hưởng của chiến tranh thế giới thứ 1.

Đến đầu năm 1914, các nước về cơ bản đã chuẩn bị xong lực lượng để tham gia cuộc chiến. Ngày 28.6.1914, Áo – Hung tập kết quân đội tại Bô-xni-a sẵn sàng tấn công để trả thù. Nhân đó, Đức hùa theo liên kết Áo tuyên chiến với Xéc – bi. Vậy là bùng nổ chiến tranh thế giới thứ 1 lịch sử 11.

Giai đoạn thứ nhất (1914 – 1916)

Ngày 1-3/8/1914, Đức thẳng thừng tuyên chiến với Nga, Pháp. Ngày 4/8 nước Anh tuyên chiến với Đức, ngọn lửa chiến tranh bùng nổ ở khắp nơi. Nước Đức hung bạo tập trung quân đội tấn công khu vực phía Tây Châu Âu, âm mưu nắm trọn nước Pháp. Nga tấn công mãnh liệu phía Đông Đức nên Pháp được giải nguy.

Từ 1916, chiến tranh thế giới thứ 1 bước vào giai đoạn cầm cự ở cả 2 phe. Các nước thêm thời gian chuẩn bị thêm nhiều loại vũ khí hiện đại, nhận viện trợ và tranh thủ lôi kéo thêm đồng mình. Thiệt hại từ hàng loạt cuộc chiến khiến khắp nơi hoang tàn đổ nát, người dân bị chết, bị thương.

Giai đoạn thứ hai (1917 – 1918)

Tới 2/1917, tại nước Nga diễn ra cuộc cách mạng tháng 2 buộc đế quốc Mỹ nhảy vào đứng về phe Hiệp Ước. Phe liên minh liên tiếp bị đánh bại vì bên Hiệp ước quá mạnh. Cuối năm 1917, phe Hiệp Ước tấn công buộc đồng minh của Đức đầu hàng. Tới 11//11/1918, Đức đầu hàng phe đồng minh vô điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ 1 lịch sử 11 kết thúc phe Liên minh hoàn toàn thất bại.

Hậu quả

Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất là gì? Chiến tranh thế giới thứ 1 kết thúc để lại nhiều hệ quả nặng nề ở nhiều nước không chỉ riêng các nước tham gia trận chiến. Theo thống kê cho thấy hơn 10 triệu người dân thiệt mạng, hơn 20 triệu người bị thương nặng. Nhà cửa, các công trình lớn nhỏ bị phá bỏ, chìm trong khói lửa.

Người dân tang thương đói khổ, mất nhà tha hương khắp nơi. Các nước còn nợ nhau khối tiền khổng lồ cần được trả sau đó lâu dài. Gây tổn thất nặng nề tới nền kinh tế của các quốc gia mà cho tới nhiều năm về sau mất thời gian phục hồi. Thiệt hại tài sản tới hàng chục tỷ đô la.

Bản đồ thế giới được phân chia lại mới, các nước phe đồng minh giành nhiều thắng lợi. Nhiều quốc gia ở Châu Âu thành con nợ lớn của đế quốc Mỹ. Thực chất cuộc chiến này không giải quyết được triệt để mâu thuẫn giữa các nước mà còn khiến thù hận sâu hơn.

Các nước Châu Âu khắc phục thiệt hại, chấp nhận đi lùi với tiến độ thời đại rất nhiều. Nước Anh, Pháp, Mỹ mở rộng thêm thuộc địa, nước Đức mất hết thuộc địa. Cuộc cách mạng Nga thành công nhưng hậu quả chiến tranh để lại không hề nhỏ.

CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
Nguyên nhân

Về những lí do và nguyên nhân cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi hiện nay. Chưa có nguyên nhân nào được thống nhất và chấp thuận. Bởi sự trải rộng của cuộc chiến trên nhiều lãnh thổ quốc gia và khu vực, do vậy nguyên nhân cũng sẽ không giống nhau. Tuy nhiên, hòa ước Versailles được nhiều người đồng tình cho việc tạo nên thế chiến này. Một số nguyên nhân quan trọng cần kể đến như

Hòa ước Versailles

Chiến tranh thế giới thứ 2 xuất hiện ở châu Âu được biết đến chính bởi hòa ướ Versailles. Hòa ước này vốn được kí kết vào năm 1919 với mục đích chấm dứt chiến tranh thế giới lần 1, cuộc chiến mà phe Liên minh thất bại.

Do đó, hòa ước này đã áp đặt rất nhiều những điều khoản khắt khe, vô lí => Đức cũng như nhiều nước thất bại trong thế chiến 1 đứng lên tạo cuộc chiến lần 2 nhằm đòi lại quyền lợi đã mất, thể hiện quyết tâm “rửa hận”. Đây cũng là một nguyên nhân giải thích tại sao ngay sau khi cuộc chiến bắt đầu, chỉ sau chưa đầy một năm mà Đức đã thôn tính Pháp.

Cuộc đại khủng hoảng và suy thoái kinh tế

Từ đầu năm 1929 đến đầu thập niên 1940, cuộc khủng hoảng suy thoái toàn cầu đã khiến các nước phương Tây bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chủ nghĩa phát xít đang được đà nắm quyền ở nhiều quốc gia. Điển hình là nước Đức với chính quyền phát xít toàn trị dưới sự lãnh đạo của Hitler

Chủ nghĩa quân phiệt

Tại Đức cũng như Nhật Bản là điển hình thì chủ nghĩa quân phiệt là một trong các nguyên nhân gây nên sự bùng nổ của thế chiến 2. Cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 lịch sử 11 đã ghi nhận nguyên nhân này có liên quan trực tiếp tới sự bùng nổ của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2.

*Diễn biến 

Tại chiến trường châu Âu 

Trong cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 Lịch sử 11, tại châu Âu đã xảy ra những sự kiện

• Ngày 1/9, hai nước Anh và Pháp tuyên chiến với Đức sau khi Đức chiếm được Ba Lan. Tuy nhiên, ngày 06/10, Đức vẫn chiếm đóng hoàn toàn được Ba Lan.
• Tháng 4/1940, Đức đưa quân vào Bắc Âu và chiếm được Đan Mạch
• Ngày 10/5/1940, 3.350.000 Đức được đưa đến đánh chiếm các nước Pháp, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg. Sau đó Đức chiếm được Luxembourg
• Ngày 15/5/1940, Đức và Hà Lan kí hòa ước đầu hàng với sự phục tùng của Hà Lan
• Ngày 28/5/1940, Bỉ chính thức đầu hàng
• Ngày 22/6/1940, Pháp cũng chính thức đầu hàng Đức với hiệp định Compiegne => Từ đây nước Pháp chia thành 2 phe, theo khối Trục là chính phủ của Vichy và theo khối Đồng Minh là quân Pháp tự do.
• Ngày 10/6/1940, Đức cũng đồng thời tấn công Tây Âu và Na-uy đã đầu hàng chỉ sau hai tháng kháng cự.
• Ngày 28/10/1840, Ý thất bại khi tấn công Nam Tư và Hy Lạp. Tiếp đó, Đức đã hỗ trợ Ý để cùng tấn công hai đất nước này vào ngày 06/04. Đến ngày 17/04, Nam Tư thất bại và chấp nhận hiệp ước đầu hàng. Cho đến 01/06 thì đất nước Hy Lạp cũng rơi vào tay Đức.
• Chỉ sau hơn một năm, quân Đức đã chiếm được 11 quốc gia châu Âu và sẵn sàng tấn công Liên Xô.
• Tháng 6/1941, Đức phá bỏ hiệp định không xâm lược mang tên Barbarossa và tấn công Liên Xô. Đây được coi là cuộc chiến lược khổng lỗ đẫm máu trong lịch sử nhân loại với sự đầu tư hùng hầu nhất của quân Đức. Tuy nhiên, với tinh thần chiến đấu quên mình, hồng quân Liên Xô đã giành chiến thắng và đẩy lùi được quân Đức.

Tại chiến trường Bắc Phi

Đây được xem là chiến trường chính của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 lịch sử 11 chúng ta đang nghiên cứu. Tại đây là cuộc chiến cam go đầy khốc liệt giữa Anh, Pháp (lực lượng tự do) với Đức, Ý và Pháp (quân Vichy)

• T8/1940, thuộc địa Somalia và Ai Cập của Anh bị Ý tấn công nhưng quân Ý đã bị đẩy lùi nhanh chóng sau đó
• Quân Đức lúc này đang chi viện tối đa cho trận chiến Liên Xô-Đức nên không đủ đạn dược và vũ khí buộc phải dừng lại tại chiến trường này.

Tại chiến trường châu Á-Thái Bình Dương

Nếu như phát xít Đức dưới sự lãnh đạo của Hitler đang làm mưa gió tại khu vực châu Âu, thì ở châu Á, quân đội Nhật Bản cũng hoành hành và bành trướng xâm lược. Do điều kiện tự nhiên và địa lý khu vực, các trận chiến tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong chiến tranh thế giới thứ 2 Lịch sửu 11 lại diễn ra phần lớn ở gần biển hay trên biển.

• Ngày 26/11/1941, Trân Châu Cảng nơi hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kì đang nắm giữ đã bị Nhật Bản tấn công bất ngờ. Được chuẩn bị công phu về mọi mặt, quân Nhật gần như tàn phá lực lượng của quân Mỹ trên Thái Bình Dương. Vì vậy, điều này cũng đã tạo điều kiện cho Nhật cơ hội mở rộng bành trướng => Mỹ chính thức tuyên chiến Nhật
• Các quốc gia như Thái Lan, Malaysia, Hồng Kong, Singapore… bị Nhật chiếm đóng
• Mỹ La Tinh, Hà Lan, Úc, Anh và thuộc địa của Anh cùng Mỹ tuyên chiến
• Đức và Ý công bố đối đầu và chiến đầu với Mỹ trong thế chiến này
• Cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 Lịch sử 11 chính thức lan rộng trên phạm vi toàn thế giới

Kết thúc giai đoạn 1 của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 Lịch sử 11: Cuộc Cách mạng tháng 10 Nga thành công đánh dấu sự xuống dốc của quân Đức khi đó đang đạt đỉnh cao.. Lúc này quân Đồng Minh cũng đang dồn lực để phản kích quân Nhật.

Kết quả của Chiến tranh thế giới thứ 2

Cuộc đối đầu và chiến đấu của hai phe Phát xít với phe Đồng Minh đã diễn ra trong 6 năm, bắt đầu từ năm 1939 đến năm 1945 với thắng lợi cuối cùng thuộc về phe Đồng Minh mà lực lượng chủ chốt là Mỹ, Anh, Liên Xô. Phe Phát Xít nhận thất bại nặng nề, sự tổn thất to lớn về cả người và tài sản của 3 quốc gia chính là Ý, Đức, Nhật. Với thất bại này, nước Đức bị chia thành Tây Đức và Đông Đức.