Cảnh khuya là một bài thơ đặc sắc của Hồ Chí Minh được viết ở Việt Bắc trong những ngày đầu của kháng chiến chống Pháp. Lời thơ giản dị khiến ta vô cùng xúc động trước một sự nhạy cảm trong tâm hồn của người thi nhân. Đêm khuya tĩnh mịch trong những rung cảm, Bác cảm nhận được tiếng suối của thiên nhiên ấy vang vọng như một tiếng hát từ xa. So sánh tiếng suối với tiếng hát xa giúp ta hình dung được âm thanh trong trẻo của tiếng suối nơi núi rừng Việt Bắc. Việt Bắc không chỉ đẹp vì có suối mà còn đẹp hơn cả bởi ánh trăng. Trăng đêm nay thật tròn, ánh trăng ấy lồng cổ thụ rồi lồng hoa. Điệp từ lồng cùng với nghệ thuật liệt kê đã làm rõ lên bức tranh phong cảnh núi rừng Việt Bắc. Tất cả đã tạo thành khung cảnh tuyệt vời như khung cảnh thưởng ngoạn trong thơ Đường chứ đâu chỉ là một khung cảnh bình dị nơi núi rừng Việt Bắc. Nhưng có lẽ khung cảnh ấy đẹp nhưng không làm lòng người vơi bớt những lo toan. Đó là lo toan việc nước, việc dân. Điệp từ chưa ngủ nhấn mạnh và giúp ta hiểu được những vất vả nhọc nhằn của Bác. Nước nhà chưa độc lập, liệu bác có thể ngủ ngon không? Dù Bác có ngắm cảnh đẹp nhưng những cảnh đẹp ấy cũng chỉ để giúp bác thêm hiểu rằng trách nhiệm và sứ mệnh của mình vì quê hương. Lời thơ là tiếng lòng, là niềm lạc quan nơi người chiến sĩ, nơi người thi sĩ để hướng đến ngày mai.
