Các chất được lấy từ môi trường đi vào cơ thể biến đổi theo 2 hướng:
- Tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản và tích lũy năng lượng
- Phân giải các chất phức tạp thành các chất đơn giản và giải phóng năng lượng
→ Các sản phẩm phân hủy không cần thiết, độc hại được thải ra ngoài. Vì vậy, thực chất quá trình trao đổi chất là sự chuyển hóa vật chất và năng lượng
Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trưng cho tế bào của cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hóa để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.