Đáp án đúng:
Giải chi tiết:1. Giới thiệu chung:
- Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ nhà thơ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông giàu chất suy tư, cảm xúc dồn nén thể hiện tâm tư người trí thức.
- Trường ca Mặt đường khát vọng được sáng tác năm 1971 tại chiến khu Trị- Thiên, in lần đầu năm 1974, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị miền Nam vùng tạm chiếm về vận mệnh non sông đất nước và ý thức đấu tranh giải phóng dân tộc.
- Đoạn trích trên thuộc chương V - "Đất nước", thể hiện cái nhìn mới mẻ của nhà thơ về Đất Nước ở phương diện về địa lí, lịch sử.
2. Phân tích,chứng minh:
* Tác giả cảm nhận Đất Nước qua những địa danh, thắng cảnh:
- Đoạn thơ có sự xuất hiện với mật độ dày đặc của những địa danh quen thuộc: Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên,…làm nên bức tranh sống động về thiên nhiên quê hương đất nước. Đồng thời, nó còn gợi liên tưởng sâu xa về vẻ đẹp tâm hồn con người VN ẩn chứa trong dáng hình sông núi.
- Đoạn thơ mang một kết cấu lạ. Độ dài ngắn của những câu thơ khác nhau nhưng đều mang một cấu trúc: chia thành hai nửa liên kết với nhau bằng những động từ: góp, góp cho, góp nên, góp tên, góp mình… -> Đằng sau những danh lam thắng cảnh nổi tiếng là những cuộc đời đã đóng góp âm thầm và lặng lẽ. Không gian đất nước do con người điểm tô, xây dựng. Tất cả đều là sự hiển hiện của tâm hồn, của những ước mơ , lối sống ông cha.
* Đất Nước được cảm nhận ở phương diện lịch sử:
- Tác giả nhắc nhớ về nguồn cội "đất Tổ Hùng Vương", về quá khứ hào hùng chống giặc ngoại xâm để bảo vệ lãnh thổ qua "gót ngựa của Thánh Gióng", về những con người có công lớn trong lịch sử dựng xây đất nước "Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm". Phép liệt kê được sử dụng hiệu quả, tạo nên giọng thơ nhịp nhàng và thấm đẫm tự hào.
- Hai câu cuối là đúc kết đầy tự hào:
"Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…”
Đó là "những cuộc đời" "giản dị, bình tâm" nhưng rất đỗi anh hùng, đã không tiếc máu xương của mình để giữ gìn, xây dựng, bảo vệ đất nước.
* Nghệ thuật :
- Phép liệt kê và điệp từ "những" được sử dụng hiệu quả trong đoạn thơ tạo tính cụ thể, bên cạnh đó, kết cấu quy nạp khiến đoạn thơ có tính khái quát cao.
- Đoạn thơ thấm đẫm chất dân gian bởi vận dụng nhiều câu chuyện truyền thuyết, thể hiện sự am hiểu phong phú, sâu sắc về lịch sử, văn hóa dân tộc.
- Câu thơ dài ngắn linh hoạt, nhịp nhàng, giọng thơ tha thiết, tự hào.
3. Tổng kết:
- Đoạn thơ là khám phá mới mẻ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm về phương diện lịch sử, địa lí của đất nước, làm nổi bật tư tưởng "Đất Nước của Nhân Dân".
- Nêu trách nhiệm của tuổi trẻ hôm nay trong việc bảo vệ và phát triển đất nước.
