a)
Tự sự
Tình cảnh:Đê vỡ,dân lâm vào cảnh khốn cùng
b)
Xã Hội Phong Kiến.Xã hội đầy tội ác mà lịch sử ghi nhận và tác giả Phạm Duy Tốn đã mở đầu nền truyện ngắn hiện đại với nội dung ấy.Trong tác phẩm truyện ngắn hiện đại đầu tiên này,một nét khuất của xã hội phong kiến đã lộ rõ:Một tên quan phụ mẫu luôn bỏ hết trách nhiệm lên người dân,chỉ biết quan tâm đến chính mình.Và khi con đê vỡ là lúc con quỷ trong hắn xuất hiện rõ nhất,mặc kệ người dân chẳng quan tâm tính mạng của bất kì một ai,và với hắn ván bài còn hơn cả con dân của minh,và thật khốn khổ khi người dân phải gồng mình chống đỡ mà chẳng thấy một tên quan nào,dù là chức vụ nhỏ nhất.
c)
TN:
trong khi quan lớn ù ván bài to
khắp mọi nơi miền đó
=> Tô điểm cho nỗi khổ của người dân.và sực vô trách nhiệm đến cực điểm của tên quan phụ mẫu