Câu 1: Đặc điểm chế độ mưa của nước ta:
a. Tổng lượng mưa trung bình năm của nước ta khá lớn:
Nguyên nhân:
- Do nước ta nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa
- Mặt khác trên lãnh thổ nước ta cũng là nơi hoạt động mạnh của các frong và dải hội tụ nhiệt đới nên có lượng mưa lớn.
b. Lượng mưa phân bố không đều trên lãnh thổ.
- Lượng mưa trung bình năm dưới 800 - 1200mm phân bố ở Ninh Thuận và Bình Thuận.
- Lượng mưa trung bình năm từ 1200 - 1600mm phân bố ở dọc song Tiền và sông Hậu, các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Cao Bằng, Bắc Giangm Bắc Ninh....
Nguyên nhân:
- Do địa hình khuất gió (Lạng Sơn, Cao Bằng...) hoặc hướng địa hình song song với hướng gió Tây Nam (cực Nam Trung Bộ).
- Lượng mưa trung bình năm từ 1600 - 2000 mm và từ 2000 - 2400mm: Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ...
- Do nước ta nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa lại có biển bao bọc phía Đông, Nam và Tây Nam phần đất liền nước ta nên chịu tác động của biển, lượng mưa nhiều.
- Do địa hình cao và đón gió, đặc biệt là chế độ gió mùa mùa hạ và dải hội tụ nhiệt đới.
c. Chế độ mưa phân hóa theo mùa rõ rệt và khác nhau về thời gian mùa mưa giữa các địa phương.
- Vùng Bắc bộ, Tây Nguyên: Mùa mưa bắt đầu từ T5 - T10 (mưa mùa hạ - thu).
Nguyên nhân: do mùa hạ có gió mùa mùa hạ thổi từ biển vào mạng theo nhiều hơi nước gây mưa trên phần lớn lãnh thổ nước ta.
- Vùng DH miền Trung: có mùa mưa từ tháng VIII đến tháng I năm sau (mưa thu - đông).
Nguyên nhân:
+ Về mùa hạ: sườn khuất gió mùa Tây Nam (hoặc song song với hướng gió như ở Nam Trung Bộ) có mưa ít.
+ Về mùa thu - đông: do tác động của frong và dải hội tụ nhiệt đới và một phần do hoạt động mạnh của bão nên lượng mưa lớn, nhất là vùng duyên hải ở phía Bắc, còn phía Nam chịu tác động yếu nên có lượng mưa nhỏ.
- Sự tương phản 2 mùa mưa - khô rõ rệt nhất là ở Tây Nguyên và Nam Bộ do các vùng này ít chịu sự nhiễu loạn của thời tiết nên có một mùa khô sâu sắc, lượng mưa nhỏ.
Kết luận: Nước ta có lượng mưa dồi dào nhưng lại có sự phân hóa phức tạp cả về không gian và thời gian. Sự phân hóa không gian là do tác động của vị trí địa lí, địa hình. Sự phân hóa về thời gian là do sự tác động của gió mùa và vị trí các bộ phận lãnh thổ.
Câu 4:
a, Sông ngòi nước ta phản ảnh rõ nét đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm.
- Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng trên khắp cả nước
+ Có 2360 con sông dài >10km
+ Chủ yếu là sông nhỏ, ngắn và dốc
→ Nguyên nhân: Do nước ta có khí hậu nhiệt đới gió mùa, mưa nhiều. Nhiều sông nhỏ, ngắn và dốc do địa hình ¾ là đồi núi, lãnh thổ hẹp ngang.
- Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính: Tây Bắc – Đông Nam và Vòng cung
→ Nguyên nhân: Do hướng nghiêng của địa hình VN là TB – ĐN, hướng núi chính là TB – ĐN và vòng cung.
- Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước: Mùa lũ và mùa cạn
+ Mùa lũ: 70% - 80% tổng lượng nước cả năm
+ Mùa cạn: 20% - 30% tổng lượng nước cả năm
→ Nguyên nhân: Do khí hậu nước ta có tính phân mùa:
+ Mùa lũ (trùng với mùa mưa)
+ Mùa cạn (trùng với mùa khô)
- Sông nước ta có lượng phù sa lớn
→ Nguyên nhân: Do địa hình ¾ là đồi núi , mưa tập trung theo mùa.
b, Ảnh hưởng của khí hậu đến sông ngòi nước ta.
* Thuận lợi:
- Cung cấp nước cho sản xuất và đời sống của nhân dân
- Khai thác thủy điện
- Đánh bắt cá và nuôi trồng thủy sản
- Phục vụ giao thông, du lịch
- Hoạt động văn hóa và xã hội
- Cung cấp cát
- Bồi đắp phù sa
- Điều hòa khí hậu
* Khó khăn
- Vào mùa lũ, gây lũ lụt, thiên tai, sạt lở
- Nhiều dòng sông, khúc sông bị ô nhiễm → Gây ô nhiễm môi trường sống của con người, gây bệnh tật
c, Tại sao nói: “Sông ngòi là hàm số của khí hậu trên một nền cảnh quan nhất định”.
- Trong số các nhân tố địa lí tự nhiên có tác động tới chế độ nước sông thì nhân tố khí hậu có tác dụng khá quyết định.
- Trong thực tế, điều đó được biểu hiện rất rõ: những nơi có lượng nước rơi lớn, dòng chảy sẽ phong phú, ngược lại, những nơi có lượng nước rơi nhỏ, dòng nước sẽ nghèo nàn.
- Chế độ nước rơi điều hoà thì thuỷ chế sông điều hoà. Khi mưa rất lớn thì nước sông lớn. Ở nước ta 2 mùa khí hậu trùng với hai mùa nước sông trong năm. Về mùa mưa nước sông dâng cao, về mùa khô dòng nước cạn kiệt, làm sông bé lại.
⇒ Tương quan đó có thể biểu diễn bằng một hàm số như đã nói.
VOTE MÌNH 5* NHÉ!
Chúc bạn học tốt
