$@Mon$
Diễn dịch:
- Là phương pháp trình bày ý từ luận điểm suy ra các luận cứ (từ tổng quát suy ra ý cụ thể)
- Đoạn văn diễn dịch là đoạn văn trong đó mở đầu là một chủ đề chính, khái quát. Các câu tiếp theo sẽ minh họa, phân tích, giải thích, lập luận, làm rõ cho câu chủ đề. Hay nó còn bộc lộ cảm xúc, nhận xét, tư tưởng của người viết.
- Đặc điểm nhận biết đoạn văn diễn dịch: câu chủ đề nằm ở đầu đoạn văn.
Vd: Tôi rất thích trồng hoa hồng, bởi nó có mùi thơm và màu sắc rất đặc biệt. Ở vườn nhà tôi, loài hoa hồng chiếm phần lớn diện tích.
Quy nạp:
- Là phương pháp trình bày ý từ luận cứ rút ra những nhận định tổng quát, rút ra luận điểm (từ ý cụ thể rút ra nhận định chung)
- Theo cách trình bày này, câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn.
- Ở vị trí này, câu chủ đề không làm nhiệm vụ định hướng nội dung triển khai cho toàn đoạn mà lại làm nhiệm vụ khép lại nội dung cho đoạn ấy. Các câu trên được trình bày bằng các thao tác lập luận, minh họa, cảm nhận và rút ra nhận xét đánh giá chung.
Vd: Những đứa con từ khi sinh ra đến khi trưởng thành, phần lớn thời gian là gần gũi và thường là chịu ảnh hưởng từ người mẹ hơn từ cha. Chúng được mẹ cho bú sữa, bồng ẵm, dỗ dành, tắm giặt, ru ngủ, cho ăn uống, chăm sóc rất nhiều khi ốm đau…Với việc nhận thức thông qua quá trình bé tự quan sát, học hỏi tự nhiên hàng ngày và ảnh hưởng đặc biệt các đức của người mẹ, đã hình thành dần dần bản tính của đứa con theo kiểu “mưa dầm, thấm lâu”. Ngoài ra, những đứa trẻ thường là thích bắt chước người khác thông qua những hành động của người gần gũi nhất chủ yếu là người mẹ.Chính người phụ nữ là người chăm sóc và giáo dục con cái chủ yếu trong gia đình.
Tổng phân hợp:
- Đoạn tổng – phân – hợp là đoạn văn phối hợp diễn dịch với qui nạp. Câu mở đầu đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo triển khai cụ thể ý khái quát. Câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu triển khai ý được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, nhận xét, đánh giá hoặc nêu suy nghĩ…để từ đó đề xuất nhận định đối với chủ đề, tổng hợp, khẳng định, năng cao vấn đề.
- Đặc điểm: có cả câu mở đoạn và kết đoạn:
Vd: Thế đấy, biển luôn luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm, như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu giận dữ…Như một con người biết buồn vui, biển lúc tẻ nhạt, lạnh lung, lúc sôi nổi, hả hê, lúc đăm chiêu, gắt gỏng.
Cách sử dụng: có thể sử dụng phương pháp tùy ý tùy vào yêu cầu đề.
Chúc bạn học tốt!
